İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Jun 2020)
YARGILAMAYI HIZLANDIRAN BİR MODEL OLARAK ALMAN CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA HÜKÜM ANLAŞMASI (§257c StPO)
Abstract
Alman ceza muhakemesi hukukunda 1970’li yıllardan bu yana, yargılamanın hızlandırılması ve mahkemelerin iş yükünün azaltılması yönünde genel bir eğilim bulunmaktadır. Bunun sonucunda, yeni ceza muhakemesi hukuku kurumları ortaya çıkmıştır. Bu kurumlardan biri de uygulamada uzun süredir mahkemelerin rutuni haline gelmiş olan, ancak 2009 yılında Alman Ceza Muhakemesi Kanunu §257c’de yapılan düzenlemeyle yasal zemine kavuşan hüküm anlaşmasıdır. Türk ceza muhakemesi hukukunda da yargılamayı hızlandırmak amacıyla, Ceza Muhakemesi Kanununda “seri muhakeme usulü” (TCMK m.250) ve “basit yargılama usulü” (TCMK m.251) gibi yeni kurumlar düzenlenerek, Ceza Muhakemesi Kanununa eklenmiştir. TCMK m.250’yi yeniden düzenleyerek “seri muhakeme usulü” getiren 7188 sayılı Kanun’un 23. maddesinin gerekçesinde: “maslahata uygunluk” ilkesinden daha geniş bir biçimde istifade edilmeye başlanan Alman hukukunda, günümüzde Alman Ceza Usul Kanununun 257c maddesinde yer alan şekliyle “mahkeme ve muhakeme süjeleri arasında anlaşma” adı altında, sanığın suçunu kabul etmesi durumunda uygulanan bir muhakeme usulü bulunmaktadır”, şeklinde bir açıklamaya yer verilmiştir. Ayrıca seri muhakeme usulünün düzenlenmesinde Almanya’nın modellendiğinden de söz edilmiştir. Bu nedenle hüküm anlaşması kurumu dikkatimizi çekmiştir. Bu çalışmada, ceza muhakemesini hızlandırma çabalarına katkı sağlamak amacıyla, AlCMK §257c’de düzenlenmiş olan “hüküm anlaşması” kurumu incelenmiştir.
