Bogaci i biedni na rynku kredytowym w Polsce. Analiza porównawcza dla lat 2000–2013

Abstract

Współcześnie międzyokresowa substytucja konsumpcji dokonywana jest z wykorzystaniem na szeroką skalę rynku kredytowego. Głównym czynnikiem określającym poziom konsumpcji i możliwość zadłużania się jest dochód konsumentów. Celem artykułu jest zbadanie, w jakim stopniu konsumenci o niskich i wysokich dochodach korzystają z kredytów. Podjęto również próbę zidentyfikowania czynników, które wpływają na prawdopodobieństwo bycia zadłużonym. Analizie poddano także wysokość obciążenia budżetów gospodarstw domowych spłatami kredytów w zależności od poziomu zamożności. W artykule wykorzystano nieidentyfikowalne dane z badania budżetów gospodarstw domowych z lat 2000–2013 oraz dane pochodzące z badania „Diagnoza społeczna”. Do weryfikacji problemów badawczych wykorzystano metody analizy struktury oraz modelowanie regresyjne z uwzględnieniem modeli dla dwumianowych zmiennych jakościowych. Wyniki badań wskazują na odmienny sposób wykorzystania kredytów przez gospodarstwa domowe o niskich i wysokich dochodach, co znajduje odbicie w zróżnicowaniu struktury konsumpcji. W analizowanym okresie zauważalny jest wzrost obciążeń spłatami kredytów budżetów gospodarstw domowych o wysokich dochodach. Rezultaty badań wskazują, że dochód, wykształcenie i miejsce zamieszkania w największym stopniu determinują korzystanie z kredytów.

Keywords

• badanie budżetów gospodarstw domowych
• kredyty konsumenckie
• wydatki konsumpcyjne
• motywy zadłużenia