Perspektywy Kultury (Dec 2022)
Geneza i ewolucja dworu królowych francuskich w świetle historiografii
Abstract
W artykule zaprezentowano genezę i ewolucję dworu królowych francuskich w świetle historiografii. Zagadnienie to nie cieszyło się szczególną uwagą badaczy, którzy koncentrowali się z reguły na dworze króla. Nie bez znaczenia był również tymczasowy charakter służb dedykowanych do obsługi władczyni. Sytuacja ta zmieniała się od lat 90. XX w., gdy zaczęło powstawać sporo prac dotyczących maison (domu) królowych. Zakres chronologiczny tych studiów jest szeroki, łączy je zainteresowanie dworem władczyni i analiza jego różnych funkcji. Stan badań, szczególnie w odniesieniu do średniowiecza, warunkują w dużej mierze zachowane źródła. Ich fragmentaryczność decyduje o tym, że występują spore luki, jeśli chodzi o dzieje l’hôtel (siedziby) królowej do schyłku XV w. Prawdziwą eksplozję zainteresowania dworem kobiecym przyniósł renesans, w którym doceniono znaczenie kobiet na dworze. W realiach francuskich utworzenie rozbudowanego maison monarchini było zasługą Anny Bretońskiej, która szczególnie dbała o prestiż swego otoczenia. W odniesieniu do XVI w. uwaga historyków koncentrowała się na domu królowej regentki Katarzyny Medycejskiej. Studia nad wiekami XVII i XVIII nie są symetryczne. Dotyczą przede wszystkim czasów Ludwika XIV i okresu po 1682 r., gdy dwór królewski został przeniesiony do Wersalu. Wyróżnia się na tym tle starannie analizowany dom Anny Austriackiej, podczas gdy pomijane są czasy Marii Medycejskiej oraz Marii Teresy Hiszpańskiej. Badania są zróżnicowane tematycznie, dotyczą m.in. powiązań rodzinnych, karier urzędników czy tworzenia przez kolejne królowe sfery prywatnej. Aktualnie spore znaczenie mają tworzone bazy danych i prace o charakterze dokumentacyjnym. W dalszej perspektywie niezbędne wydaje się poszerzenie analizy o maisons królewskich córek czy królowych wdów oraz introspekcja w głąb struktur nieoficjalnych.
Keywords
