İstanbul İktisat Dergisi (Jun 2018)
Türkiye’de Kayıtdışı Ekonominin Vergi Politikalarının Sürdürülebilirliği Üzerindeki Etkisi
Abstract
Çalışmada, Türkiye’de kayıtdışı ekonominin vergi politikasının sürdürülebilirliği üzerindeki etkisi tartışılmakta ve vergi politikasında yeni tasarımlar araştırılmaktadır. Kayıtdışı ekonomi iktisat politikalarının öngörülebilirliğini zayıflatmakta, vergi gelirlerini azaltmakta ve yasadışı faaliyetleri özendirmektedir. Türkiye’de vergilendirmenin dolaylı vergiler ve ücretliler üzerinden kesilen gelir vergisine kayması vergi koridoru (vergi tuzağı) oluşturarak vergi politikasının sürdürülebilirliğini sınırlandırmaktadır. Çalışma neticesinde gelişmiş ülkelerde kayıtdışı ekonominin tahmini boyutunun gelişmekte olan ülkelere nispeten daha düşük olduğu gözlenmekte, dolaylı vergilerin kayıtdışılığı azalttığı tezi gerçeği yansıtmamakta ve vergi incelemeleri sonucunda yüksek oranda vergi geliri bütçeye kazandırılmaktadır. Türkiye’de tüketim üzerinden alınan vergilerde üst sınıra yaklaşılması bir vergi koridoru oluşturmakta ve vergi politikası esnekliğini kaybetmektedir. Mali disiplinin sürdürülmesi için kamu harcamalarında verimlilik arttırılmalı ve kayıtdışı ekonomiyle ciddi bir şekilde mücadele edilmelidir.