سیاست علم و فناوری (Jun 2019)
انتخاب و بکارگیری شاخص‌های ارزیابی علم، فناوری و نوآوری
Abstract
طی دهه‌های اخیر، با ظهور اقتصادهای دانش‌بنیان، اهمیت علم، فناوری و نوآوری (STI) در توسعه کشورهای مختلف افزون شده و با توجه به ماهیت این حوزه، ارزیابی عملکرد و تخصیص بودجه در توسعه STI از طرف دولت‌ها ضروری تشخیص داده شده است. در این مقاله، مبانی و مدل‌های ارزیابی STI معرفی و بر اساس تلفیق مدل‌های ارزیابی عملکردمحور و ذینفعان کلیدی، مدل جدیدی برای ارزیابی STI به کار گرفته شده است. مجموعه شاخص‌های درون‌دادی، برون‌دادی، پیامدی و اثرگذاری مدل به تفکیک پنج حوزه تخصصی علوم (طبیعی، مهندسی، انسانی، اجتماعی و سلامت) تدوین و ارزیابی عملکرد برای چهار گروه ذینفعان اصلی مشتمل بر سیاست‌گذاران، پژوهشگران و فناوران، بهره‌برداران صنعتی و عموم مردم، به ترتیب در قالب سنجش تناسب، کارایی، اثربخشی و سودمندی، امکان‌پذیر می‌شود. نتایج نهایی نیز به صورت نمودار راداری در سطح ارزیابی مورد نظر نمایش داده می‌شود که در بخش پایانی مقاله نمونه‌ای از آن برای ارزیابی عملکرد پژوهشی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها ارائه شده است.
