Türkiye'de Kentleşmenin Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi: 1972-2021 Dönemi İçin Bir İnceleme

Abstract

Dünya genelinde kentleşme süreci son yüzyılda büyük bir hız kazanmıştır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde kırsal alandan kente göçler artmış ve bu durum kent nüfusunun hızla yükselmesine neden olmuştur. Benzer bir süreç Türkiye’de de yaşanmıştır. Kent nüfusunun artmasıyla ortaya çıkan sosyolojik ve kültürel yapının, birçok alanda yarattığı etkinin yanı sıra maliye politikası araçlarından biri olan vergi gelirleri üzerindeki etkisi de büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de 1972-2021 dönemi için kentleşmenin vergi gelirleri üzerindeki etkisini analiz etmektir. Seriler arasındaki ilişki, Tsong vd. (2016) Fourier eşbütünleşme testi ile incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre, kentleşme ve vergi gelirleri arasında uzun dönemli bir ilişki tespit edilmiştir. Kent nüfusunun toplam nüfus içindeki payında meydana gelen %1’lik bir artış, vergi gelirlerinin GSYİH içindeki payını yaklaşık olarak %0.08 oranında arttırmaktadır. Sonuç olarak çalışmada elde edilen ampirik bulgular; kentleşmenin vergi gelirlerini arttıran bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.