مهندسی زراعی (Jun 2024)

مقایسه تعیین تناسب اراضی به روش‌های استوری و ریشه دوم و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی با روشهای شاخص‌های کیفیت خاک

  • فوزیه کوهنی,
  • حمید رضا متین فر,
  • محمود رستمی نیا,
  • علیرضا امیریان چکان

DOI
https://doi.org/10.22055/agen.2024.46264.1713
Journal volume & issue
Vol. 47, no. 2
pp. 161 – 183

Abstract

Read online

ارزیابی تناسب اراضی و تعیین پتانسیل تولید آن‌ها به منظور مدیریت منابع خاک و اراضی یکی از بهترین سیاست‌های کشاورزی پایدار است. محصول جو پس از گندم از لحاظ سطح زیر کشت در ایران مقام دوم را دارد. اما تمام اراضی ایران به یک اندازه برای کشت جو مناسب نیستند. هدف از این مطالعه مقایسه روشهای استوری و ریشه دوم با روشهای تعیین شاخص کیفیت خاک برای اراضی زراعی واقع در استان ایلام شهرک ولیعصر بخش بدره می باشد. برای این منظور شاخص کیفیت تجمعی (IQI) و شاخص کیفیت نمورو (NQI) با دو سری مجموعه داده‌ها استفاده شد: مجموعه داده‌های کل (TDS) و مجموعه داده‌های حداقل (MDS). برای محاسبه شاخص‌های کیفی از داده‌های 83 پروفیل خاک در مساحت 1400 هکتار با در نظر گرفتن ویژگی‌های (درصد شن، درصد سیلت، درصد رس، درصد رطوبت اشباع، ساختمان، درصد سنگریزه سطحی، ظرفیت نگهداری آب، مواد آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، EC، CEC،SAR ، CaCO3 و pH) استفاده شد. از 17 پارامتر اندازه‌گیری شده به‌عنوان مجموعه کل داده‌ها (TDS) و از 5 پارامتر(درصدشن، درصد رس، درصد سیلت، رطوبت اشباع و (pH به عنوان مجموعه داده‌های حداقل (MDS) استفاده شد. همچنین نتایج نشان داد که استفاده از مجموعه داده‌های حداقل (MDS) تخمین نزدیکتری به روش‌های استوری و ریشه دوم در مقایسه با استفاده از مجموعه کل داده‌ها (TDS) ارائه می دهد. نتایج نشان داد که اکثر واحدها در مدل استوری و ریشه دوم در کلاس تناسب متوسط (S2) برای تولید جو قرار گرفتند مقایسه همبستگی بین روش‌های ارزیابی تناسب اراضی و اندازه‌گیری کیفیت خاک نشان داد بیشترین مقدار همبستگی بین روش NQIMDS و ریشه دوم وجود دارد . بطور کلی می توان گفت شاخص کیفیت خاک با حداقل داده و با صرف زمان و هزینه کمتر برای ارزیابی کیفیت خاک و مدیریت کشاورزی می‌تواند نتایج بهتری ارائه دهد.

Keywords