مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی (Mar 2023)
آسیب‌شناسی فرصت مطالعاتی ارتباط با جامعه در رشته‌های علوم‌انسانی؛ مطالعه موردی ارتباط اساتید علوم‌انسانی با اندیشکدهها
Abstract
هدف: طرح فرصت مطالعاتی ارتباط با جامعه و صنعت به‌عنوان یک الزام قانونی برای اساتید دانشگاه در نظر گرفته شده است. با توجه به نوپدید و الزامی بودن این دوره، بی‌توجهی به آسیب‌های احتمالی آن ممکن است مانع از تحقق اهداف طرح شود. این آسیب‌ها در رشته‌های علوم انسانی بسیار قابل تأمل و جدی است. به علاوه هم اکنون در کشور اندیشکده‌های گوناگونی با هدف حل مشکلات اجتماعی، می‌کوشند از دستاوردهای علمی در کنار تجارب دیگر کشورها برای ارائه راه‌حل استفاده کنند. با این وجود ارتباط عمیق و ساختارمندی میان اعضای هیئت علمی دانشگاه و اندیشکدهها شکل نگرفته است. هدف مقاله حاضر آسیب‌شناسی این فرصت در خصوص رشته‌های علوم انسانی به صورت عام و شناسایی آسیب‌های ارتباط میان اساتید رشته‌های علوم انسانی با اندیشکدههاست. مواد و روش‌ها: ماهیت این پژوهش با توجه به هدف آن، کیفی اکتشافی و از نوع تفسیری است. مقاله حاضر با استفاده از طرح تحقیق آمیخته اکتشافی و راهبرد روایت‌پژوهی کوشیده دلایل عدم ارتباط میان این دو گروه در قالب فرصت مطالعاتی ارتباط با جامعه را از زاویه نگاه هرکدام از دو طرف بررسی و در نهایت راه‌حلی برای رفع موانع ارائه نماید. برای این منظور پنجاه مصاحبه غیرساختار یافته با اعضای هیئت علمی مشمول این فرصت و صاحب‌نظران و مدیران اندیشکده‌های مختلف صورت گرفته و مهم‌ترین آسیب‌ها از زاویه نگاه هرکدام از طرفین استخراج شده است.بحث و نتیجه‌گیری: ناشناخته بودن این دوره، ابهامات آیین‌نامه داخلی دانشگاه‌ها، عدم استقبال واحدهای عملیاتی از متقاضیان و پیوند میان تبدیل وضعیت و ارتقای اعضای هیئت علمی با فرصت مطالعاتی از جمله آسیب‌های ذاتی این دوره است. به علاوه نوپدید بودن مفهوم اندیشکده، تفاوت کارکردهای آن با نهاد علم، ابهامات موجود در زمینه ثبات اندیشکدهها و وابستگی‌های سیاسی آن‌ها و نیز تفاوت گفتمانی میان اساتید دانشگاه و محیط اندیشکدهها از مهم‌ترین دلایل عدم اقبال اساتید به ارتباط با اندیشکدههاست. از سوی دیگر توجه کم به کاربردی‌سازی دانش توسط اساتید، ماهیت نظر برخی رشته‌های علوم انسانی، وجود سوابق منفی ذهنی از برخی اساتید و فقدان اندیشکده‌های دانشگاهی از مهم‌ترین چالش‌های محیط اندیشکدهها در ارتباط با اساتید است. در مجموع مهم‌ترین دلیل ارتباط اندک میان این دو بخش عدم شناخت کافی و سوء تفاهم دو سویه است که برای حل آن، ایجاد زمینه ارتباط پرتکرار به علاوه تعریف زمینه همکاری و منافع مشترک میان این دو گروه پیشنهاد شده است.
Keywords
