سیاست متعالیه (May 2016)
حفظ نظام، واجبی مطلق یا مشروط؛ با رویکردی به اندیشه‌ی سیاسی امام خمینی(ره)
Abstract
در ابواب گوناگون فقهی، همواره بر ضرورت حفظ نظام عام اجتماع، حدود و ثغور بلاد اسلامی و نظام سیاسی تأکید، و در مقابل، بر تحریم «اختلال نظام» حکم داده شده است. اگرچه از دیدگاه امام خمینی(ره) «وجوب حفظ نظام» - که به‌عنوان یک حکم کلی یا قاعده‌ی مهم فقهی قابل طرح است - از «واجبات اکیده» شمرده شده است؛ اما این‌که «نظام» به‌چه‌معنی است و وجوب حفظ آن، به‌ویژه نظام سیاسی، واجبی «مطلق» است یا «مشروط»؟ پرسشی است که در این مقاله با محوریت دیدگاه ایشان مورد بررسی قرار خواهیم داد. این تحقیق بر اساس روش جمع آوری، توصیف و تحلیل و سامان‌دهی، تطبیق آرا و در مواردی نقد و بررسی صورت گرفته است. فرضیه‌ی نویسنده این است که اگر مراد امام خمینی(ره) از نظام، «نظام اسلام» بوده باشد، وجوب حفظ آن مطلق است؛ اما اگر منظور ایشان «نظام سیاسی» است، حفظ آن واجب مشروط خواهد بود. هم‌چنین از دیدگاه امام خمینی(ره) حفظ «نظام جمهوری اسلامی» ـ مشروط بر پای‌بندی به اهداف و آرمان‌های خود که بر مبانی و آموزه‌های دینی استوار شده است ـ در حکم حفظ نظام اسلام است.
