حساسیت سوسک گرده‌خوار کلزا (Brassicogethes aeneus) به حشره‌کش‌های آزادیراکتین، آلفاسایپرمترین، ایمیداکلوپرید و ماترین در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه‌ای

Abstract

سوسک گرده­خوار کلزا Brassicogethes aeneus، یکی از آفات کلیدی و مهم گیاه کلزا در استان­های شمالی کشور است. در این پژوهش کارایی دو حشره­کش گیاهی ماترین و آزادیراکتین و هم­چنین، حشره­کش­های آلفاسایپرمترین و ایمیداکلوپرید، در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه­ای، روی این آفت مورد بررسی قرار گرفت. زیست­سنجی آزمایشگاهی از طریق قرار دادن حشرات در معرض غلظت­های مختلف (پنج غلظت برای هر حشره­کش) انجام شد. در این آزمایش­ها، بیشترین حساسیت به حشره­کش آلفاسایپرمترین ثبت شد (mg ai/L 1/0LC50=) و پس از آن، به­ترتیب حشره­کش­های ماترین (2/1)، ایمیداکلوپرید (60) و آزادیراکتین (mg ai/L 7/100) قرار گرفتند. آزمایش مزرعه­ای در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی به سه شیوه مختلف اجرا شد: ایجاد مانع (پارچه­ توری) پیش از اعمال تیمارها، ایجاد مانع پس از اعمال تیمارها و کرت­های بدون مانع. در شرایط مزرعه­ای (تیمار رایج؛ بدون مانع)، حشره­کش­های گیاهی کنداثرتر بوده و کارایی مناسب آن­ها چهار روز بعد از تیمار مشاهده شد. با این حال، پس از یک هفته، کارایی هر چهار تیمار بیش از 90 درصد بود. در نقطه پایانی آزمایش (چهار هفته)، بیشترین کارایی را ایمیداکلوپرید (4/73 درصد) داشت و پس از آن، تیمارهای آلفاسایپرمترین (59 درصد)، ماترین (4/51 درصد) و آزادیراکتین (9/47 درصد) قرار داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد که حشره­کش آلفاسایپرمترین در شرایط انبوهی آفت می­تواند به عنوان جایگزین تیمار رایج ایمیداکلوپرید استفاده شود. علاوه بر این، داده­ها نشان­دهنده کارایی مناسب و قابل رقابت ترکیب گیاهی ماترین برای کنترل این آفت بود.

Keywords

• حشره‌کش گیاهی
• زیست‌سنجی آزمایشگاهی
• کارایی مزرعه‌ای حشره‌کش‌ها
• کلزا