Jilvah-i hunar (Nov 2020)
عوامل و شاخصه‌های موثر بر شکل‌گیری معماری و شهرسازی بافت تاریخی بندر بوشهر
Abstract
مساله بوم به‌عنوان فصل‌مشترک فکری معماران گذشته، همواره مطرح بوده‌است. فصل‌مشترکی که دغدغه‌ها، اندیشه‌ها و راه‌کارهای معماران بومی، از دل آن برمی‌آید. رفتار متفاوتی که بوم در هر منطقه از خود نشان می‌دهد، دغدغه‌های متفاوتی را برای معمار مطرح می‌سازد؛ که سبب رسیدن به پاسخ‌ها و راه‌کارهای متفاوت معمارانه می‌گردد. درواقع، بوم به‌عنوان ویژگی مشترک در شکل‌گیری بافت‌های تاریخی، هم مساله‌‌ساز است و هم امکان‌ساز و حل‌کردن این دو ویژگی، به‌طور هم‌زمان، هنر معمار بومی بوده‌است. در اکثر شهرهای ایران، معماری بومی به‌کار گرفته‌شده‌است و به‌گونه‌ای متنوع، در شکل‌گیری بافت شهری و معماری، تاثیرگذار بوده‌است؛ اما نکته قابل‌توجه و حایز اهمیت در این‌جا تمایزی است که در شهرسازی بافت تاریخی بوشهر، نسبت به سایر شهرهای تاریخی به‌چشم می‌خورد و آن‌هم نحوه استخوان‌بندی و شکل‌گیری ساختار کلیِ شهر است. براین‌اساس، نگارندگان در پی پاسخ به این پرسش که چه عواملی در شکل‌گیری این بافت تاریخی متفاوت، مؤثر بوده‌است؟ تحقیقی توصیفی‌ـ‌تحلیلی را صورت‌دادند و بااستفاده از منابع کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی و هم‌چنین، با بهره‌گیری از تصاویر و نقشه‌های مستند تاریخی، این تحقیق را انجام داده‌اند. درنهایت، نتایج تحقیق، نشان‌داد که مجموعه‌ای از عوامل محیطی و جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی، سیاسی و منطقه‌ای، اقتصادی و زیبایی‌شناختی، سبب شکل‌گیری بافت متفاوت تاریخی بندر بوشهر، نسبت به سایر شهرهای ایران گردیده‌است.
Keywords
