هیدروژئومورفولوژی (Aug 2023)

بررسی دقت روش ژئو الکتریک در احداث سد های زیر زمینی در مناطق کم آب و کویری ، مطالعه موردی: منطقه دهبکری استان کرمان

  • نجمه حاج سید علی خانی,
  • حمزه سعیدیان,
  • علیجان آبکار

DOI
https://doi.org/10.22034/hyd.2023.54599.1667
Journal volume & issue
Vol. 10, no. 35
pp. 46 – 34

Abstract

Read online

سدهای زیرزمینی می‌توانند جایگزین بسیار مناسبی برای سدهای اصلاحی باشند به‌طوری که در دهه‌های اخیر به علت ویژگی‌های ممتازی که دارند بسیار مورد توجه محققان مختلف در سراسر دنیا قرار گرفتند. برداشت‌های ژئوالکتریک در محل محور و مخزن پیشنهادی سد زیرزمینی دهبکری به روش سونداژزنی و با استفاده از آرایه شلومبرژه انجام شد. این برداشت‌ها در طول 6 پروفیل (P1 تا P6) صورت گرفت و تعداد 32 سونداژ الکتریک در محدوده مورد نظر انجام شد. نتایج مطالعات ژئو الکتریک حاکی از آن است که یک مدل دو لایه در طول مقاطع ژئوالکتریک وجود دارد که لایه بالایی همان لایه آبرفتی و لایه زیرین سنگ کف می-باشد. لایه آبرفتی، خود به دو بخش خشک در بالا و آبدار در پایین تقسیم می‌شود. عمق رسیدن به سطح آب زیرزمینی در نقاط مختلف محدوده مورد مطالعه متفاوت است، اما به طور متوسط می‌توان آن را 5 متر در نظر گرفت. ضخامت آبرفت نیز در طول پروفیل‌ها متغیر است، اما بیشترین ضخامت آن عموماً در بخش‌های میانی مقاطع ژئوالکتریک و بیشتر نزدیک به تکیه‌گاه راست وجود دارد. بالاترین ضخامت آبرفت در محل سونداژ S26 و معادل 13 متر برآورد شده است. با توجه به مقیاس مقاومت مخصوص الکتریکی لایه‌ها و با عنایت به رخنمون های سنگی دو طرف رودخانه، به‌نظر می‌رسد که سنگ کف در بیشتر نقاط دارای لیتولوژی متناوب از جنس شیل، مارن و ماسه سنگ و در برخی نقاط از جنس مارن می‌باشد.

Keywords