مجله بهره‌برداری و پرورش آبزیان (Apr 2016)
ضرورت بررسی اثرات کاهش سطح آب دریای کاسپی بر وضعیت خلیج گرگان و ارائه راه‌کار جهت برون رفت از بحران در سال‌های آتی
Abstract
حوضه دریایی استان گلستان به‌دلیل قرار گرفتن در منطقه کم‌‌عمق فلات قاره از جمله نواحی در معرض خطر افت و خیز سطح دریای کاسپی می‌باشد. بر اساس مطالعات انجام شده احتمال ادامه کاهش سطح آب به عنوان دور جدیدی از ویژگیهای نوسانی سطح دریای کاسپی دور از انتظار نیست. با عنایت به روند کاهش تراز دریای کاسپی در خلال 20 سال اخیر به میزان 120 سانتیمتر، قطع ارتباط دایمی خلیج گرگان با دریای کاسپی در سال‌های آتی امکان‌پذیر می‌باشد. بر اساس آمایش سرزمینی خلیج گرگان بالقوه استطاعت توسعه بنادر و کشتیرانی، صنعت گردشگری و آبزی‌پروری را دارا می‌باشد. ولیکن در اثر جدایی خلیج گرگان از دریای کاسپی به‌تبع بسیاری از مخاطرات جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی و اقتصادی متوجه مدیریت خرد و کلان در ابعاد منطقه‌ایی و فرا منطقه‌ایی خواهد. با دانستن روند رو به کاهش سطح آب و میزان رژیم رسوب‌گذاری می‌توان اثرات رفتار کاهش سطح دریای کاسپی را بر حوضه‌های تحت امر آن شبیه‌سازی نمود. نتایج چنین مدل‌سازی‌هایی می‌تواند به عنوان راه‌کاری مدیران را در اتخاذ تدابیر مناسب و برنامه‌ریزی جهت توسعه پایدار، استفاده بهینه از حوضه دریایی استان گلستان بر اساس آمایش سرزمینی، جانمایی بوم‌سازگان‌های جدید، کاهش بلایای زیست‌محیطی و جلوگیری از زیان‌های اقتصادی وارده به منطقه تحت شرایط بحرانی آینده یاری نماید. در مقاله حاضر ضرورت بررسی موضوع خطرات کاهش سطح دریای کاسپی بر وضعیت آتیه خلیج گرگان مد نظر قرار گرفته است و نسبت به ارائه برخی موضوعات پیشنهای و راه‌کارهای علمی و عملی جهت بیرون رفت از بحران در سال‌های آتی با استفاده از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ایی می‌پردازد.
Keywords
