جغرافیا و مخاطرات محیطی (Jun 2024)
مدل‌سازی و پیش‌بینی سطح تراز آب زیرزمینی دشت ایزدخواست استان فارس
Abstract
با توجه به محدودیت منابع آب زیرزمینی در ایران، محاسبه دقیق، استفاده صحیح، تنظیم و نگهداری این منابع از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از روش‌های مؤثر برای مدیریت و بهره‌برداری بهینه از این منابع در حال و آینده، استفاده از مدل‌سازی است. این مطالعه بر چالش‌های مرتبط با منابع آب زیرزمینی در حوضه ایزدخواست تمرکز دارد و با استفاده از نرم‌افزار GMS و کد MODFLOW به مدل‌سازی و پیش‌بینی سطح آب در شرایط پایدار و ناپایدار می‌پردازد. سه سناریو موردبررسی قرار گرفته است: ادامه روند فعلی، کاهش ۲۰ درصدی بارش و افزایش ۲۰ درصدی بارش. نتایج نشان می‌دهد در شرایط فعلی، سطح آب زیرزمینی به میزان ۲.۷۸۶ متر کاهش خواهد یافت. با کاهش ۲۰ درصدی بارش، این افت به ۳.۷۷ متر خواهد رسید و با افزایش ۲۰ درصدی بارش، این افت به ۱.۷۷ متر کاهش می‌یابد؛ به‌عبارت‌دیگر، سطح آب با تغییر ۲۰ درصدی بارش تقریباً ۱ متر نوسان می‌کند. طی دوره سه‌ساله مطالعه‌شده (۱۳۹۴–۱۳۹۶)، سناریوی اول نشان می‌دهد در صورت ادامه شرایط فعلی، سطح آب هر سه سال یک‌بار به‌طور ثابت ۲.۷۸۶ متر کاهش خواهد یافت. این یافته‌ها بر اهمیت ذخیره آب‌های سطحی در منطقه برای تقویت سطح آب‌های زیرزمینی تأکید دارند. همچنین، تحلیل نتایج نشان می‌دهد یکی از مهم‌ترین عوامل تغییر در کیفیت و کمیت منابع آب زیرزمینی در منطقه مطالعه‌شده، عوامل انسانی است که باید در مدیریت این منابع موردتوجه قرار گیرد.
Keywords
