اطلاعات جغرافیایی (Jul 2003)
زندگی با تغییرات جهانی گرم شدن اقلیم
Abstract
بررسی سیر تحول زندگی بشر در طول قرنهای متمادی حکایت از آن داره که نوع زندگی و معیشت، خصوصیات فیزیولوژیکی و بدنی، نوع سکونتگاه ها و میزان وابستگی به آن و... در عرصه های مختلف کره زمین متفاوت از یکدیگر بوده است، بدون تعصب و بدور از جبر جغرافیایی، نمی توان نقش عوامل طبیعی و اقلیم را در زندگی انکار کرد. بنابراین هرگونه تغییر در این عوامل می تواند جنبه های مختلف زندگی بشر را متحول کند. هرچند اظهارنظر قطعی در مورد تحولات و تغییرات اقلیم بواسطه پیچیدگی عوامل و پس خورندهای متعددی که در تقابل سیستمهای هوا کره، آبکره، یخکره، و زیستکره وجود دارد، کاری دشوار است. ولی اتفاق نظر موجود بین دانشمندان با توجه به مطالعات متعدد صورت گرفته حکایت از نقش انکارپذیر انسان در کنار عوامل محیطی در روند گرم شدن کره زمین دارد. هر چند اظهار نظر نهایی راجع به نقش این عوامل با توجه به اطلاعات امروزی امکان پذیر نیست. مشکلی که با توجه به پیشرفتهای امروزی در آینده کمتر به چشم خواهد خورد. در یک تقسیم بندی کلی مطالعات هواشناسان و اقلیم شناسان را می توان در چهار طبقه قرار داد. 1- مطالعات صورت گرفته در رابطه با اثبات روند تغییرات کره زمنی و کاستن از CO2 موجود، در این زمینه می توان به مقایسه آمارها و اطلاعات مربوط به هواشناسی، بررسی شواد زیست- اقلیم گذشته، بررسی حلقه های رشد درختان، مطالعه روی یخچالها و سطح آب اقیانوسها و... اشاره کرد. 2- بررسی فاکتورها و عوامل مؤثر بر تغییر اقلیم، به مطالعه تأثیر پس خورندهای مثبت و منفی، آئروسلها و ذرات معلق در هوا، لکه های خورشیدی و سیکل های آن، انفجارهای آتشفشانی، تأثیرگازهای گلخانهای و... می توان اشاره کرد. 3- پیش بینی تغییرات آینده با استفاده از مدل های اقلیمی، تلاش دانشمندان برای پیش بینی اقلیم اینده با استفاده از مدل گردش عمومی، مدل بودجه انرژی، مدل انتقال تابش و... را می توان نام برد. 4- سنتز مطالاعت مربوط به تغییر اقلیم و کاربردی کردن این مطالعات در جهت سازگاری هر چه بیشتر زندگی و فعالیت های بشر با شرایط جدید. با این نگرش می توان سه طبقه اول مطالعات را ابزاری جهت سنتز درست تر و متناسب با شرایط موجود دانست. در این مقاله سعی برآن است تا با ذکر نمونه هایی ضمن اثبات روند تغییرات اقلیم، عوامل مؤثر براین تغییرات را شناشایی و به پیش بینی شرایط آینده بپردازیم. واضح است که راه حل های ارائه شده جنبه پیشنهادی داشته و می تواند بسیار گسترده تر باشد.