کارایی ادراکی نور روز: یک مطالعه مروری ساختاریافته از نقش الگوهای انتشار نور روز بر ادراکات ساکنان در فضاهای داخلی

Abstract

کارایی ادراکی نور روز معطوف به ارزیابی نور روز در سطح چشم انسان و رابطۀ آن با نیازهای روان­شناختی (حالات و روحیات) و به­تبع آن تجربه فضایی ساکنان است که خود از معیارهای معمارانه جداره­های نور گذر و یا نمای ساختمان که الگوهای متفاوتی از انتشار نور در فضای داخلی را شکل می­دهند، تأثیر می­پذیرد؛ علی‌رغم این تأثیر­پذیری، به نظر می­­رسد معماران از اثرات ادراکیِ این الگوها در فضای داخلی ساختمان­ها به­شکل نظام­مند، روشن و دقیق مطلع نیستند. این تحقیق با مرور ساختاریافته­ پژوهش­های پیشین؛ به­دنبال تبیین رابطه بین الگوهای متفاوت انتشار نور روزِ برآمده از مشخصه­های طراحی جداره­های نور گذر (متغیر مستقل) و ادراکات ساکنان (متغیر وابسته) در فضاهای داخلی و شناسایی روش­ها و ابزارهای قابل اتکا برای سنجش، کمی­سازی و پیش­بینی رابطه بین این دو و در نهایت تبیین خلاءهای پژوهشی مرتبط با موضوع تحقیق است. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که ادراکات افراد از طریق دو بعد خوشایندی و برانگیختگی احساسات قابل تبیین است که محققان جهت ارزیابی این دو بعد از روش­های متفاوت ارزیابی ذهنی مبتنی­بر استخراج داده­های خود­گزارشی از طریق ابزار پرسش­نامه و ارزیابی عینی بر پایه استخراج داده­های فیزیولوژیکی و مشاهده­ای برآمده از شبکه­های حسگر بدن انسان (BSN) در محیط واقعیت مجازی VR)) بهره برده­اند. همچنین یافته­ها نشان می­دهند که شاخص تضاد فضایی اصلاح­شده ((mSC برای سنجش تضاد تیرگی و روشنی، شاخص حجم تصویر فشرده­سازی شده در قالب JPEG و شاخص تشخیص میزان لبه PNG-PERIM8 جهت سنجش سطح پیچیدگی تصاویر، قابل اتکاترین شاخص­های کمیِ تصویر مبنا در پیش­بینی اثرات ادراکی نور روز و شاخص طیف دامنه فوریه دو بعدی FFT2)) در پیش­بینی اثرات ادراکیِ سایر محرک­های بصری هستند. در مجموع می­توان بیان داشت که دستاورد این تحقیق می‌تواند زمینه­ساز شکل­گیری طیف گسترده­ای از مطالعات مرتبط با موضوع پژوهش در آینده شود.

Keywords

• نور روز
• ادراک
• واقعیت مجازی
• ارزیابی ذهنی
• ارزیابی عینی