توجیه کیفر مرگ در قالب فایده‌گرایی با تأکید بر ارعاب جمعی

Abstract

كيفر مرگ نسبت به مجرمانی است كه مهم‌ترين جرايم را مرتكب شده‌اند. در اغلب موارد، کیفر مرگ با اين هدف به‌كار می‌رود كه با كشتن مرتكب، ديگر شاهد تكرار آن رفتار بزه‌كارانه نباشيم، که يكی از ميكانيزم‌های فايده‌گرايانۀ مجازات، بازدارنده‌گی يا همان ارعاب است. اعتقاد بر اين است كه با ترساندن می‌توان انسان‌ها را به‌عنوان يك موجود حساب‌گر از نتايجِ برخی از اعمالش برحذر داشت، كه اين نتيجه محتمل در حقوق كيفری، مجازات «مرگ» است. مكتب فايده‌گرايی درصدد افزايش رنج‌ها و كم‌كردن منافع احتمالی ناشی از ارتكاب بزه است. اين مكتب فكری با گزينش نگاه ابزاری به كيفرها، از‌جمله كيفر مرگ، نيل به بيش‌ترين منفعت اجتماعی در نتيجۀ تحميل كيفر را خواستار است. اهمیتِ این تحقیق در رابطه به توجیه کیفر مرگ در قالب نظریۀ فایده‌گرایی با تأکید بر ارعاب جمعی می‌باشد و هدف اصلی این تحقیق بررسی مکتب فایده‌گرایی و نحوۀ توجیه کیفر مرگ بوده‌است؛ هم‌چنان سؤالی‌که به‌دنبال پاسخ به آن بودیم، این بوده است که:‌ مكتب فايده‌گرايی با توجه به شاخص ارعاب جمعی چه ديدگاهی در مورد توجيه كيفر مرگ ارائه می‌کند؟ مقالۀ حاضر از روش توصيفی- تحليلی بهره برده و با استفاده از متون مرجع فايده‌گرايان، چه‌گونه‌گی توجيه كيفر مرگ را با تأكيد بر ارعاب جمعی مورد بررسی قرار داده است و به این نتیجه رسیده است که: فایده‌گرایان کیفر را به مثابۀ شرّ ضروری دانسته‌اند و کیفر مرگ را با توجه به جلوگیری از یک شرّ بزرگ‌تر و تأثیر بازدارنده‌گی آن مورد پذیرش قرار داده‌اند.

Keywords

• اعدام
• فایده‌گرایی
• ارعاب جمعی
• فلسفة کیفر