Rheumatology (Jun 2011)
Opryszczkowe zapalenie mózgu przebiegające w postaci szybko narastającego zespołu otępiennego u chorej na reumatoidalne zapalenie stawów, leczonej infliksymabem
Abstract
Przedstawiono przypadek 53-letniej chorej na reumatoidalnezapalenie stawów (RZS) o ciężkim, opornym na standardoweleczenie przebiegu, leczonej wieloma lekami modyfikującymi przebiegchoroby (LMPCh) oraz glikokortykosteroidami, u którejw trakcie leczenia antycytokinowego (infliksymabem) wystąpiłyobjawy szybko narastającego zespołu otępiennego. Ze względu nacoraz powszechniejsze zastosowanie leków antycytokinowych nietylko w dziedzinie reumatologii, coraz częściej w literaturze światowejpojawiają się doniesienia o związanych z ich stosowaniemdziałaniach niepożądanych, w tym powikłaniach infekcyjnychi zaburzeniach ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Zaburzenianeurologiczne obserwowano w trakcie leczenia wszystkimiinhibitorami czynnika martwicy nowotworów α (tumour necrosisfactor α – TNF-α). Wśród nich występowały: parestezje (65% chorych),zaburzenia widzenia związane z zapaleniem nerwu wzrokowego(40% chorych) i splątanie (25% chorych). Ponadto, wgdanych literaturowych, u chorych na RZS leczonych immunosupresyjnieistnieje większe niż w populacji ogólnej ryzyko poważnychinfekcji oraz reaktywacji latentnych infekcji wirusowych,w tym infekcji wirusami z rodziny Herpesviridae i wirusem JC. Ze względu na możliwy związek szybko ujawniających się zaburzeńneurologicznych z leczeniem infliksymabem wysunięto u pacjentkipodejrzenie postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii(progressive multifocal leukoencephalopathy – PML), będącej wynikiemaktywacji utajonej infekcji wirusem JC. W wykonanym badaniuMRI mózgowia stwierdzono obecność hiperintensywnychzmian zlokalizowanych w istocie białej oraz szarej płatów czołowychi skroniowych, które nie dawały efektu masy (ryc. 1). Lokalizacjazmian w płatach skroniowych była typowa dla opryszczkowegozapalenia mózgu (herpes simplex encephalitis – HSE), aleobecnie wiadomo, że podobne zmiany mogą także występowaćw PML. Obie neuroinfekcje mogą przebiegać klinicznie w postacizespołu otępiennego. Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego metodąPCR na obecność wirusa opryszki wypadło negatywnie. Dopierona podstawie badania histopatologicznego materiału pochodzącegoz biopsji stereotaktycznej mózgu rozpoznano u pacjentki HSEi wykluczono PML. Po odstawieniu infliksymabu i rozpoczęciuleczenia antywirusowego acyklowirem uzyskano poprawę stanuneurologicznego.
