Kwartalnik Filmowy (Sep 2016)
Transnarodowa, czyli wszędzie Obca? Syndrom aktorstwa filmowego Anny Prucnal
Abstract
Związki – życiowe i zawodowe – z Polską, Niemcami i Francją oraz estetyczne konteksty i artystyczne środowiska kolejnych miejsc kariery ukształtowały aktorstwo filmowe Anny Prucnal jako fenomen, w którym nad czytelnymi źródłami lokalnymi i pierwiastkami narodowymi nadbudowuje się niesprowadzalne do nich Inne-Ponad. Dzięki temu Prucnal w filmach Felliniego, Makavejeva, Deville’a, Wajdy, Vadima czy Amalrica z jednej strony funkcjonuje jako fascynująca i drażniąca Obca, z drugiej zaś, przekraczając to, co lokalne, może być z powodzeniem zasymilowana przez kino międzynarodowe (co paradoksalnie obróciło się przeciw aktorce, gdy po 1989 r. podjęła próbę powrotu do tego, co lokalne – kina polskiego). Autorzy dokonują opisu środków wyrazu w filmowych rolach Prucnal, analizują jej swoisty i „przesadny” sposób bycia na ekranie, zastanawiając się, na ile jest ona „ciałem obcym”, a na ile wnosi niepowtarzalną – transgresyjną, dysonansową, konfuzyjną – „wartość dodaną”. Celem artykułu jest określenie „syndromu aktorskiego Prucnal” oraz interpretacja kształtujących go sił (przez odniesienie m.in. do opery, estetyki Felsensteina i Brechta, Studenckiego Teatru Satyryków, awangardy teatralnej Awinionu, kontrkultury i kampu, lewackości) przede wszystkim z perspektywy strategii reinterpretacji znaków kultur narodowych oraz napięć między tym, co lokalne, transnarodowe, międzynarodowe.
Keywords
