Sposoby radzenia sobie ze stratą bliskiej osoby w narracjach epistolograficznych kobiet

Abstract

W niniejszym artykule omówiono wyniki badań jakościowych, których celem była analiza ujawnianych w reakcji na śmierć bliskiej osoby doświadczeń narratorek i mechanizmów ich radzenia sobie z utratą. Badania dokonano w oparciu o 28 listów, których autorkami były kobiety w przedziale wiekowym 21–89 lat, natomiast adresatami bliskie tym kobietom osoby zmarłe. Ponad połowę stanowiły kobiety w wieku dokładnie 23 lat. W większości przypadków listy były adresowane do nieżyjących już babć autorek. Zebrania danych dokonano z użyciem platformy internetowej – formularza google, a ich analizę jakościową wspomagano programem Atlas.ti.8. W wyniku dokonanej interpretacji treści listów wyróżniono trzy wymiary nawiązujące do strategii radzenia sobie ze śmiercią bliskiej osoby: zachowanie obrazu zmarłego takim, jakim był za życia, percypowanie obecności zmarłego w wymiarze ziemskim oraz wyobrażenia jego życia wiecznego. W relacjach narratorek dostrzec można zarówno perspektywę uznawania śmierci na poziomie emocjonalnym, jak i intelektualnym. Wyrażają one również potrzebę przywoływania wspomnień o zmarłym i pragnienie jego dalszej obecności w ich życiu. Jednym z celów każdego z tych mechanizmów jest niezbędne w procesie żałoby oswojenie się z utratą najbliższych.

Keywords

• śmierć
• list
• wiara
• relacje
• żałoba