طراحی و تبیین الگوی اخلاق سازمانی از منظر قرآن کریم (بررسی آیات شش سوره مائده، یوسف، نور، إسراء، احزاب، و حجرات)

Abstract

امروزه زندگی انسانی به انواع سازمان­های گوناگون گره خورده است. تحقق آسایش و رفاه در زندگی منوط به عملکرد صحیح سازمان­ها است. یکی ازموانع اساسی در تحقق این امر، رشد فزاینده فساد اداری است. مسلماً ایجاد سازمان اخلاقی می­تواند به رفع این معضل کمک شایانی کند. از آن‌جاکه یکی از اهداف اساسی بعثت پیامبر اسلام(صلی‌الله علیه و آله) تکمیل مکارم اخلاق در بین امت بوده و آیات فراوانی با مضامین اخلاقی وجود دارد، بر آن شدیم تا الگوی اخلاق سازمانی مبتنی بر آیات منتخب قرآن کریم را طراحی کنیم. این مطالعه با روش تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرائی بر روی آیات شش سوره مائده، یوسف، نور، إسراء، احزاب، و حجرات صورت گرفت. نتایج مطالعه نشان می­دهد تمرکز بر ویژگی­های فردی (پایداری، شجاعت و تدبیر)، هنجارهای اجتماعی( مشورت، قدرشناسی)، و خط­مشی سازمانی(آموزش، حمایت سازمانی، اجرای عدالت، برنامه­ریزی، شایسته­سالاری، نظارت) می­تواند باعث آثار مثبت فردی(بلوغ اقتصادی، مسئولیت­پذیری، تقوا، اعتماد به نفس) و اجتماعی(معاشرت صحیح، همکاری و تعامل، امنیت) شود. بدین­ترتیب توجه به مقولات این الگو می­تواند اثرمثبتی بر کاهش فساد اداری در سازمان­ها داشته باشد.

Keywords

• اخلاق سازمانی
• مدیریت اسلامی
• قرآن کریم
• تحلیل محتوای کیفی
• کاهش فساد اداری