پیش نگری عناصراقلیمی بر پایه سناریوهای وادشت تابشی در استان یزد

Abstract

هدف: هدف از این پژوهش پیش‌­نگری آینده عناصر اقلیمی شمال غرب استان یزد با استفاده از سناریوهای واداشت تابشی است.روش و داده: این مطالعه، تغییر پارامترهای بارندگی و میانگین دمای استان یزد در دوره پایه (۲۰۲۰-۲۰۰۱) را با چهار مدل گردش کلی از سری CMIP5، تحت سه سناریوی واداشت تابشی RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 با استفاده از مدل آماری LARS-WG6 شبیه­‌سازی کرده و با انتخاب بهترین مدل، عناصر اقلیمی را برای دوره­‌های ۲۰۵۵-۲۰۲۶ و ۲۱۰۰-۲۰۷۱ در آینده، مقیاس‌کاهی کرده و نتایج پیش‌­نگری را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. یافته‌­ها: بر اساس نتایج به ­دست آمده در شبیه‌­سازی پارامترهای مذکور، دو مدل BCC-CSM1-1 و NorESM1-M با داشتن آماره‌­های خطای کم و NRMSE قابل قبول، به عنوان بهترین مدل معرفی می‌شوند. بیشترین تغییرات میانگین دما نسبت به دوره پایه، مربوط به دوره ۲۱۰۰-۲۰۷۱ و سناریوی بدبینانه است به­ طوری‌ که دما در این دوره در مدل NorESM1-M از ۱/۱۳+ تا ۳/۹۳+ درجه سانتی‌گراد به ترتیب در سناریو ۲/۶ و ۸/۵ افزایش می‌یابد. میزان بارندگی در دهه­‌های پایانی قرن حاضر، از دوره 2055- 2026 کمتر و در برخی نقاط نسبت به میانگین دوره پایه افزایشی یا کاهشی است. به­ طوری که تغییرات بارندگی در ایستگاه‌­های مطالعاتی در آینده نزدیک بین ۹/۴۰- تا ۱۶+ میلی‌متر و دراواخر قرن حاضر بین ۹- تا ۱۰/۷۳+ میلی‌متر نوسان دارد.نتیجه‌­گیری: در دوره­‌های آتی، دما در منطقه افزایش می‌­یابد و بیشترین میزان این افزایش مربوط به RCP8.5 است. بارش در آینده نوسانی است به­ طوری که بیشترین و کمترین تغییرات را به ­ترتیب در RCP2.6 و RCP4.5 خواهد داشت.نوآوری، کاربرد نتایج: در این پژوهش، برای پیش‌­نگری عناصر اقلیمی از مدل­‌های GCM-CMIP5 و سناریوهای واداشت تابشی، RCP2.6، RCP4.5و RCP8.5 در شمال‌­غرب یزد استفاده گردید و با ارزیابی آماره‌های خطا، مدل‌­های مناسب برای پیش‌­نگری دما و بارندگی به ترتیب BCC-CSM1-1 و NorESM1-M انتخاب شد تا تصویر روشنی از اقلیم این منطقه در آینده ارائه شود. بنابراین نتایج این امر می­‌تواند در برنامه‌­ریزی‌­های منطقه‌­ای به‌­ویژه پدیده‌­هایی از جمله هواشناسی، منابع آبی در محیط زیست و مبارزه با بیابان‌­زائی استفاده شود.

Keywords

• استان یزد
• پیش نگری
• تغییر اقلیم
• مقیاس کاهی
• rcp