مدلسازی کیفیت آب سطحی در حوضه آبریز سد جیرفت

Abstract

یکی از منبع آلودگی آب سطحی، مدیریت ضعیف پسماندهای کشاورزی است. در این پژوهش کیفیت آب سحطی حوضه آبریز سد جیرفت با استفاده از مدل QSWAT مدلسزی شد. منطقه مورد مطالعه با وسعت 783446/81 هکتار در بالادست سد جیرفت در استان کرمان واقع شده است. مدل بارش-رونآب حوضه آبریز منطقه مطالعاتی برای یک دوره 21 ساله با گام زمانی ماهانه از سال 2000 لغایت 2020 شبیه‌‌سازی شد. به عنوان داده‌های مشاهده‌ای دبی جریان از ایستگاه هیدرومتری کنارویه و برای داده‌های هواشناسی ورودی مدل از اطلاعات ایستگاه سینوپتیک بافت استفاده شد. واسنجی و اعتبارسنجی نتایج دبی شبیه‌سازی شده ، با استفاده از الگوریتم خودکارSUFI-2 در نرم افزار SWAT-CUP به ترتیب برای سال‌های (2011-2019) و (2008-2010) انجام گرفت. نتایج الگوریتم SUFI-2 برای دوره واسنجی با ضرایب همبستگی و نش-ساتکلیف به ترتیب 0/79 و 0/77 و برای دوره اعتبارسنجی 0/81 و 0/82 بدست آمد. آنالیز حساسیت برای 12 پارامتر واسنجی انجام شد که هدایت هیدرولیکی اشباع خاک به عنوان حساس‌ترین پارامتر به دست آمد.. کیفیت آب سطحی حوضه آبریز سد جیرفت با اضافه کردن کود شیمایی مصرفی اوره در سطح زیرکشت این منطقه شبیه سازی شد. نتایج کیفیت آب سطحی از نظر مقدار بار نیترات شبیه سازی شده در مدل QSWAT با نتایج آزمایشگاهی مقایسه شد. نتایج مدل کیفیت آب سطحی نسبت به نتایج آزمایشگاهی از تطابق خوبی برخوردار بود. نتایج نشان دادند که استفاده از QSWAT در مدلسازی حوضه‌ آبریز به منظور پیش‌بینی و مدیریت منابع آبی می‌تواند روشی موثر و کارآمد باشد.

Keywords

• بار نیترات
• جریان
• حوضه آبریز سد جیرفت
• مدل qswat