Islām va ̒ulūm-i ijtimā̒ī (Jun 1397)

بازسازی نظریه گفتمانی هویت لاکلاو و موفه براساس نظریه فطرت آیت‌الله شاهآبادی

  • غلامرضا پرهیزکار

DOI
https://doi.org/10.30471/soci.2018.1457
Journal volume & issue
Vol. 9, no. 18
pp. 53 – 76

Abstract

Read online

نظریه گفتمانی لاکلاو و موفه در عین حال که در پی تحلیل گفتمان است، نظریه‌ای در باب شکل‌گیری هویت فردی و جمعی نیز محسوب می‌شود. در این مقاله، از طریق جایگزینی نظریه فطرت آیت‌الله شاه‌آبادی با نظریه ناخودآگاه لاکان که مورد استفاده لاکلاو و موفه قرار گرفته است، زمینه برای تحول نظریه گفتمانی هویت به نظریه‌ای غیر خودش با رویکرد دینی فراهم شده است. از جمله پیامدهای این تغییر در نظریه، قائل شدن به نقش بیشتر برای سوژه در انتخاب هویت فردی، بالا رفتن قدرت تبیینی نظریه، اجتماعی‌تر شدن آن، خارج کردن نظریه از نگاه به هویت به‌مثابه امری صرفاً فرهنگی و تاریخی که حاصل نزاع بین دیگری‌ها است، به امری که حاصل تلائم یا تضاد میان جوهره انسانی با دیگری‌ها است. ضمن آنکه کار صورت گرفته را می‌توان نمونه‌ای برای رویکرد تهذیبی در تولید علم دینی به حساب آورد. روش به کار رفته در این پژوهش توصیفی، تبیینی و انتقادی است.

Keywords