Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi (Jul 2021)
Metal Sektöründe İş Kazaları ve İşçiler Üzerindeki Etkileri: Magnezyum Metal Üretim Tesisi Örnek Çalışması
Abstract
Bu çalışmanın amacı, magnezyum üretim proseslerinde, iş sağlığı ve güvenliği risk yönetimine göre Fine Kinney tipi risk analiz yöntemi kullanılarak endüstriyel ölçekte güvenlik risk derecelerini belirlemektir. 2019 yılından itibaren Türkiye’de ve Avrupa’da tek ve birincil magnezyum üretim tesisi olarak faaliyetlerine devam eden işletmede dolomit madeninden Pigdeon metoduyla yılda 15.000 ton magnezyum külçe ve magnezyum alaşımları üretilmektedir. Hafif ve mukavemetli olması nedeniyle ağırlıklı olarak elektronik, uçak, savunma ve otomotiv sanayinde kullanılan magnezyum, günümüz teknolojisi için başta Avrupa olmak üzere Dünya’nın birçok yerinde stratejik ürün olarak kabul edilmektedir. Türkiye’de kurulan Magnezyum Tesisinin tasarım aşamasında dünyadaki en iyi örnekler incelenmiş, farklı teknoloji ve yöntemlerin en güçlü yönleri birleştirilerek hibrit bir teknoloji yaratılmıştır. İş sağlığı ve güvenliğinin üst düzeyde var olabilmesi için dünyadaki örneklerinden farklı olarak mekanizasyon yatırımları yapılmış ve çok daha güvenli bir çalışma ortamı yaratılmıştır. Fakat sektörün ülkemizde yeni, ilk ve tek olması beraberinde tecrübesizlik, acemilik ve iş güvenliği risklerini de beraberinde getirmiştir. Bu amaçla Magnezyum Fabrikasında riskleri tanımlamak, tehlikeleri en aza indirmek ve riskleri derecelendirmek için İşveren vekili, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, çalışan temsilcisi, destek elemanları ve iş yeri dışından hizmet alımı yoluyla ortak sağlık güvenlik birimi iş güvenliği uzmanları katılımıyla Fine Kinney metodolojisi kullanılarak risk değerlendirme çalışmaları yapılmıştır. Çalışma işyeri ziyareti, dolomit ocak işletmesi, hammadde hazırlama, depolama ve nakliye, dolomit öğütme, kalsinasyon, peletleme, redüksiyon, rafinasyon, ünitelerini kapsamaktadır. Magnezyum üretim tesisinde öncelikle olası tüm riskler tanımlanarak sıralanmış, risklerin olasılığı ve şiddeti belirlenmiş ve mevcut değerler kullanılarak risk dereceleri hesaplanmıştır. Risklerin belirlenmesinden sonra güvenlik riski tabloları hazırlanmış ve olası riskler iş güvenliği risk yönetimi sistemi açısından yüksek, orta ve düşük risk derecelerine göre sınıflandırılmıştır. Risk değerlendirmesi sonuçlarına göre en tehlikeli risk bölgesi olarak redüksiyon ve rafinasyon üniteleri belirlenmiştir. Öte yandan, en yüksek risk puanı da hammadde öğütme bölümünde elde edilmiştir. Ocaklar, kırıcı, öğütme ve peletlemenin en yoğun toz, gürültü ve titreşim üreten üniteler olduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords
