Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Sep 2023)
KAPSAYICI LİDERLİK VE PROAKTİF DAVRANIŞLAR: PSİKOLOJİK GÜVENLİĞİN ROLÜ
Abstract
ÖZ: İşletmelerin etkinliğini artırarak daha iyi bir işleyişe sahip olmaları için liderlik yaklaşımlarını yerinde ve hedefe yönelik kullanmaları önem taşımaktadır. Bu araştırma, kapsayıcı liderliğin çalışanların proaktif davranışlarına ve psikolojik açıdan güvenli hissetmelerine olan etkisine odaklanmaktadır. Bu maksatla kapsayıcı lider, proaktif davranış ve psikolojik güvenlik değişkenlerini içeren bir model önerilmiştir. Bu modelin test edilmesi için de İstanbul ve Ankara illerinde çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren çalışanlardan anket aracılığıyla veriler toplanmıştır (N=381). Elde edilen veriler, SPSS- 27 ve AMOS-22 yazılımları kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, kapsayıcı liderliğin hem proaktif davranışlar hem de psikolojik güvelik üzerinde ayrı ayrı anlamlı ve pozitif yönlü bir etkisinin olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca literatürde daha önce ele alınmamış olan, psikolojik güvenliğin, kapsayıcı liderliğin proaktif davranışlara etkisindeki aracı rolü de test edilmiş olup, aracı (mediate) rolün olduğu gözlemlenmiştir. Böylece önerilen model literatürde özgün bir konuma gelmektedir. Analizler sonucunda elde edilen bulgular, kapsayıcı liderliğin başta proaktif davranışlar olmak üzere etkilediği örgütsel davranış başlıklarını zenginleştirmektedir. Ayrıca bu bulguların hem akademik literatüre hem de işletme yöneticilerine uygulamalar esnasında katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. ABSTRACT: It is important for organizations to use leadership approaches appropriately and target-oriented so that they can operate more efficiently by increasing their effectiveness. This research focuses on impact of inclusive leadership on employees' proactive behavior and feeling psychologically safety. For this purpose, a model including inclusive leader, proactive behavior and psychological safety variables has been proposed. In order to test this research model, data were collected from employees working in various sectors in the provinces of Istanbul and Ankara through questionnaires (N=381). The obtained data were analyzed using SPSS-27 and AMOS-22 software. As a result of the analyzes, it has been revealed that inclusive leadership has a significant and positive effect on both proactive behaviors and psychological safety. In addition, the mediating role of psychological safety in the effect of inclusive leadership on employees’proactive behaviors, which has not been discussed in the literature before, has also been tested and it has been observed that there is a mediate role. Thus, the proposed model has a unique position in the literature.The findings obtained as a result of the analyzes enrich the organizational behavior titles that inclusive leadership affects, especially proactive behaviors. In addition, it is considered that these findings will contribute to both the academic literature and business managers during the work process.
Keywords
