İlahiyat Tetkikleri Dergisi (Dec 2017)
Tasavvufî Şiir Poetikası
Abstract
Bu makalede tasavvufun şiir poetikası tasavvuf dışı şiir anlayışlarıyla karşılaştırmalı olarakele alınmaktadır. Aynı şekilde bu çalışmada tasavvuf şiiri ile tasavvuf dışı şiirin poetikasının bellibaşlı özellikleri ortaya konulmaktadır. Öncelikle diğer şiirin poetikası genel hatlarıyla irdelediktensonra tasavvuf şiirin sanat anlayışı detaylı bir şekilde incelenmektedir. Daha sonra Sûfilerinşiirlerini hangi gayeyle ve nasıl icra ettikleri açıklanarak tasavvufî şiirin Türk edebiyatına etkisi veyeri üzerinde durmaktadır. Bundan sonra da tasavvufî şiirin kullandığı sembolik dil ele alınmaktave tasavvufla diğer şiirin poetik farkını anlatan tasavvufî bir şiir örneği verilmektedir. Tasavvuftaşiir, Allah’la hemhâl olup bütünleşen kişinin, O’nu benliğiyle yaşamaya çalışırken aldığı bu zevktendolayı Allah’a olan bağlılığını dışarıya yansıtmasıdır. Bu bütüncül yaşayış, ya sevinçle, ya huşuduyarak ya da teslimiyetin vermiş olduğu tevâzuyla “hiç”liğini anlamak suretiyle olur. Şiir, kişinin,kalp dünyasında bu hatırlayış türlerinden hangisiyle etki yaparsa, Allah insanı, Hakk’ı bu hâlüzere hatırlar. Bu yüzden sûfîlerin şiir poetikası, hangi inançtan ve felsefeden olursa olsun diğerbütün şâirlerin şiir anlayışlarının tamamen ötesinde bir hakikattir.
Keywords
