اثر شخصیت راکدماندگی و پدیدآورندگی بر سبک زندگی: نگاهی تجربی به نظریۀ روان‌شناسی تحولی اریکسون در گسترۀ عمر

Abstract

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطۀ بین ویژگی‌های شخصیتی راکدماندگی - پدیدآورندگی و سبک زندگی سالم اجرا شد. این پژوهش یک طرح توصیفی و از نوع همبستگی بود. نمونۀ پژوهش شامل 300 نفر (154 زن و 146 مرد) بودند که از بین کارکنان اداره‌های آموزش و پرورش شهر تهران و با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای سنجش ویژگی‌های شخصیتی راکدماندگی - پدیدآورندگی، از مقیاس راکدماندگی برادلی (BBS)، و مقیاس پدیدآورندگی لویولا (LGS)، و برای سنجش سبک زندگی سالم از نیمرخ سبک زندگی ارتقاءدهندۀ سلامت (HPLP-II) استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی انجام شد. نتایج نشان داد که ویژگی‌های شخصیتی با سبک زندگی سالم ارتباط داشت. راکدماندگی به صورت منفی و پدیدآورندگی به صورت مثبت با سبک زندگی سالم ارتباط داشت. نمرۀ کل سبک زندگی سالم توسط راکدماندگی (به صورت منفی) و پدیدآورندگی (به صورت مثبت) پیش‌بینی شد. یافته‌های پژوهش در قالب الگوهای ارتقاء سلامت و الگوهای شخصیتیِ نشان‌دهندۀ اهمیت رویکرد تحولی در زمینۀ ابعاد مختلف سبک زندگی، تفسیر شد. در مجموع، ابعاد گوناگون سبک زندگی در بستر تحول روانی – اجتماعی و در ارتباط مستقیم با ویژگی‌های شخصیتی شکل می‌گیرند. پیشنهاد می‌شود که در پژوهش‌های آینده نقش و اهمیت رویکرد تحولی در شکل‌گیری و تغییرات رفتارهای سبک زندگی بیشتر بررسی شود.

Keywords

• راکدماندگی
• پدیدآورندگی
• روان‌شناسی تحولی
• روان‌شناسی گسترۀ عمر
• سبک زندگی سالم