منظر (Dec 2020)
خِرَد محیطی، دانش بومی و نقش عوامل اکولوژیک در برنامه‌ریزی و ساخت روستای کامو
Abstract
محیط طبیعی و عناصر آن همواره عامل تعیین‌کنندۀ محل استقرار و پراکنش سکونتگاه‌ها، احداث تأسیسات انسانی و ساماندهی فضاها بوده است. پایداری این بستر رابطه‌ای مستقیم با ویژگی‌های پهنه‌های قابل‌زیست، تهدیدات طبیعی و نحوۀ مدیریت و برنامه‌ریزی محیطی داشته و بنابراین یافتن بهینه‌ترین مکان استقرار، وابسته به پارامترهایی همچون ژئومورفولوژی بستر، منابع آب، خاک و از این دست بوده که معیشت، فرهنگ و اجتماع روستاها را نیز تحت تأثیر قرار می‌داده است. در روستای کامو، نقش عناصر طبیعی در شکل‌گیری روستا و توافق بستر آن با طبیعت در لایه‌های کالبدی، کارکردی و معنایی حائز اهمیت است؛ بنابراین، طبیعت و نوع فعالیت‌های انسانی مرتبط با محیط، در نحوۀ قرائت تجلیات این سیستم فرهنگی اثرگذار خواهند بود. این نوشتار با تحلیل ساختار روستای کامو برمبنای عوامل اکولوژیک، ضمن بازخوانی نقش این عوامل، به بررسی میزان توافق و پیوستگی زیستگاه سکونتی موردمطالعه و چگونگی مدیریت و برنامه‌ریزی ساکنان آن درارتباط با هریک از عناصر طبیعی نیز می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد ساختار کامو برمبنای دانش بومی، بهره‌گیری هوشمندانه از عناصر اکولوژیک و الهام از بستر طبیعی آن شکل گرفته و نحوۀ مدیریت این بستر مبتنی‌بر راه‌حل‌های طبیعت‌بنیان بوده که نشان از خِرد محیطی ساکنان آن دارد.
Keywords
