جغرافیا و آینده پژوهی منطقه‌ای (May 2025)

تحلیل نقش ژئومورفولوژی در وضعیت اقتصادی نوار مرزی (مطالعه موردی: نوار مرزی استان کردستان)

  • مهدی صفری نامیوندی,
  • حمید گنجائیان,
  • کلثوم محمدیان

DOI
https://doi.org/10.30466/grfs.2025.55272.1054
Journal volume & issue
Vol. 3, no. 1
pp. 1 – 15

Abstract

Read online

استان کردستان از نظر ژئومورفولوژی در واحد کوهستان قرار دارند و همین مسئله سبب شده است تا با محدودیت‌های زیادی جهت اشتغال در بخش‌های مختلف کشاورزی و صنایع همراه باشد. محدودیت در اشتغال، سبب کاهش اشتغال پایدار، افزایش اشتغال کاذب از جمله قاچاق کالا و همچنین افزایش مهاجرت شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به تحلیل نقش ژئومورفولوژی در وضعیت اقتصادی نوار مرزی استان کردستان پرداخته‌شده است. در این تحقیق از روش‌های توصیفی-تحلیلی استفاده‌شده است. مهم‌ترین داده‌های تحقیق، اطلاعات آماری مربوط به منطقه موردمطالعه، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر، تصاویر گوگل ارث و نتایج حاصله از پرسشنامه بوده است. مهم‌ترین ابزارهای تحقیق، ArcGIS،Expert Choice ، SPSS و گوگل ارث است. این تحقیق در چند مرحله انجام‌شده است که در مرحله اول، به بررسی وضعیت ژئومورفولوژی و کارکردی روستاهای منطقه پرداخته‌شده است. در مرحله دوم، رابطه عوامل ژئومورفولوژی و وضعیت اقتصادی منطقه تشریح شده است و در مرحله سوم نیز به ارائه راهکارهای مؤثر جهت بهبود وضعیت اقتصادی منطقه پرداخته‌شده است. بر اساس نتایج حاصله، وضعیت ژئومورفولوژیکی نوار مرزی استان کردستان و عدم توجه به توانمندی‌های آن سبب کاهش درصد اشتغال و همچنین گرایش به مشاغل کاذب از جمله کولبری و قاچاق کالا شده است. همچنین بر اساس نتایج حاصله که مبتنی بر وضعیت ژئومورفولوژی منطقه و نظرات کارشناسان است، مهم‌ترین راهکارهای اقتصادی در نوار مرزی شهرستان‌های سروآباد و سقز، توسعه وضعیت گردشگری است و همچنین در نوار مرزی شهرستان‌های مریوان و بانه نیز تشویق برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی به‌عنوان مهم‌ترین راهکار انتخاب‌شده است. در مجموع، نتایج حاصله از این بخش نیز نشان داده است که یکی از مهم‌ترین مشکلات منطقه، عدم توجه به وضعیت ژئومورفولوژیکی و یا برنامه‌ریزی بدون توجه به وضعیت محیطی منطقه بوده است.

Keywords