Desmopressine voor de behandeling van nycturie bij ouderen: ongewenst door hoog risico op bijwerkingen?

Abstract

Desmopressine, een synthetische analoog van het antidiuretisch hormoon, wordt gebruikt ter behandeling van nachtelijke incontinentie bij kinderen en sinds enkele jaren ook in de behandeling van nycturie bij ouderen. Nycturie bij ouderen veroorzaakt slaapstoornissen en is geassocieerd met een hogere kans op vallen en een hogere mortaliteit. Desmopressine leidt bij ouderen tot een significante afname van de nycturie en daarmee tot een betere slaapkwaliteit. Hierdoor wordt het steeds meer voorgeschreven bij ouderen. Desmopressine veroorzaakt bij volwassenen in 15% een borderline hyponatriëmie (Na=130–135mmol/l) en in 5 % een ernstige hyponatriëmie. Predisponerende factoren hiervoor zijn een hogere dosis, leeftijd > 65jaar, een laag-normaal serum natrium, een hoog basaal 24-uurs urine volume, co-medicatie, zoals thiazidediuretica, tricyclische antidepressiva’s, specifieke serotonineheropnameremmers, chlorpromazine, carbamazepine, loperamide en NSAIDs (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs). Een hyponatriëmie kan, indien ernstig en snel ontstaan, klachten geven zoals hoofdpijn, misselijkheid, braken, duizeligheid en het kan in ernstige gevallen leiden tot somnolentie, bewustzijnsverlies en overlijden. Wij presenteren twee patiënten waarbij desmopressine-gerelateerde hyponatriemie aanleiding was voor ziekenhuisopname. Vanwege het hoge risico op hyponatriëmie bij ouderen na gebruik van desmopressine, moeten alternatieve behandelingsstrategieën voor nycturie eerst worden overwogen. Indien desmopressine toch wordt voorgeschreven, is nauwgezette controle van het serum natrium noodzakelijk.

Keywords

• desmopressine
• farmacotherapie
• mictieklachten
• siADH (syndrome of inappropiate antidiuretic hormone)
• veiligheid