اطلاعات جغرافیایی (Jun 2016)
طراحی سامانه واکنش اضطراری در مدیریت بحران های طبیعی (زلزله) با استفاده از تله ژئوانفورماتیک
Abstract
حادثه، بحران سپس جستجو، امداد و نجات چرخه‌ای است که بارها در کشوری همچون ایران تکرار می‌گردد. در این چرخه که به چرخه مدیریت بحران مشهور است، از مراحل نخستین یعنی تعیین خطرپذیری مناطق تا مراحل پس از بحران و بازیابی، با انواع داده و ستاده‌هایی مواجه‌ایم که به نوعی با مکان مرتبط هستند. گردآوری اطلاعات در مراحل پیش و پس از رخداد بحران، کار دشواری نخواهد بود، اما مادامی که جامعه در شرایط بحرانی به سر می‌برد، گردآوری اطلاعاتی همچون: حجم خسارت وارده، مناطق آسیب دیده، مناطق مستعد خطر، پراکنش خسارات، پراکنش منابع و .... بسیار سودمند و دشوار خواهد بود. از این رو در این پژوهش بر گردآوری اطلاعات در فاز واکنش مدیریت بحران تمرکز شد. در این راستا با بررسی مفهوم تله‌ژئوانفورماتیک و معماری‌های گوناگون آن، معماری از این مفهوم ارایه شد و سامانه واکنش اضطراری برای گردآوری اطلاعات در شرایط بحرانی زلزله پیاده سازی شد. این سامانه متشکل از چهار زیر سیستم تعیین موقعیت، گردآوری اطلاعات وضیعت موجود در مکان، ارسال و دریافت اطلاعات و ایجاد پایگاه داده و نمایش اطلاعات ارسالی است. در پایان، سامانه واکنش اضطراری طراحی شده به صورت بسته نرم‌افزاری ارائه شد. همچنین مدل این سامانه و نرم‌افزارهای آن در UML برای توسعه، توسط پژوهشگران دیگر، ارائه گشت. پس از پیاده سازی و تست این سامانه در شرایط عادی می‌توان چنین بیان نمود که، این سامانه به دلیل استفاده از فنآوریهای موجود در کشور، سرعت بالای بکارگیری و پیاده‌سازی در هنگام زلزله، استفاده از فنآوریهای عمومی همچون تلفن همراه، سادگی در بکارگیری و آموزش استفاده از آن، همچنین هزینه بسیار پایین پیاده‌سازی در شرایط کنونی بسیار مناسب و کاربردی است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد این سامانه با بکارگیری توانایی پردازش کامپیوتر و فنآوریهای نوین قابلیت بسیار بالایی در یاری رساندن به مدیران و خبرگان برای طراحی برنامه‌های عملیاتی و به اشتراک گزاری آن با دیگر ارگان‌ها و افراد درگیر در هنگام زلزله را دارد.
Keywords
