تاریخ اسلام و ایران (Oct 2020)
تحلیلی بر شیوه مواجهۀ پیامبر(ص) با چالشهای مهاجران در مدینه (مطالعه موردی: کمبود مسکن، فقر و بیکاری)
Abstract
پیامبر(ص) پس از سیزده سال تلاش برای ترویج اندیشۀ توحیدی در مکه، به دلیل مقاومت سرسختانه اشراف قریش در برابر گسترش اسلام، درصدد یافتن کانون جدیدی برای اسلام برآمدند. آن حضرت پس از آشنایی با گروهی از اهل یثرب و ارائۀ اسلام به آنها که سه سال به طول انجامید و زمینۀ انتشار اسلام در این شهر فراهم شد، تصمیم گرفت به یثرب هجرت کند. زمینۀ هجرت پیامبر(ص) و بسیاری از مسلمانان مکی به یثرب، پس از انعقاد دو عهدنامه شفاهی (عقبه اول و دوم) فراهم شد. با هجرت پیامبر(ص) و مسلمانان، جامعه نوپای اسلامی در مدینه، به‌ویژه مهاجران با مشکلاتی چون فقدان مسکن، فقر و بیکاری مواجه شدند. پیامبر(ص) با شناخت دقیق ریشۀ مشکلات و ارزیابی شرایط و امکانات این شهر، اقدامات اساسی را در سطوح مختلف به منظور رفع این مشکلات انجام داد. هدف نگارندۀ پژوهش حاضر که با استناد به منابع تاریخی و به روش کیفی (توصیفی- تحلیلی) صورت گرفته، پرداختن به شیوه مواجهۀ پیامبر(ص) با مشکلات مهاجران در مدینه است. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که مهم‌ترین چالشهای مهاجران در مدینه و علل این چالشها چه بوده و پیامبر(ص) از چه راهکارهایی برای حل این چالشها استفاده کرده است؟ براساس یافته‌های پژوهش، عمدهترین چالش مهاجران در آغاز حضور در مدینه، فقدان مسکن، تنگی معیشت و بیکاری بود که پیامبر(ص) با اقداماتی کارآمد در دو مرحلۀ کوتاه‌مدت (مُسکّنی) و بلندمدت (درمانی) به حل این مشکلات پرداخت.
Keywords
