تأثیر احساس امنیت بر اعتماد اجتماعی در بین شهروندان شهر بیرجند

Abstract

اعتماد اجتماعی، از جمله پدیده‌های اجتماعی است که در روابط اجتماعی نقش حیاتی ایفا می‌کند؛ ازاین‌رو هدف این پژوهش تبیین اعتماد اجتماعی (بین شخصی، تعمیم‌یافته و نهادی) در میان شهروندان شهر بیرجند است. چارچوب نظری پژوهش، تلفیقی از نظریۀ سرمایۀ اجتماعی پاتنام و نظریۀ امنیت بوزان و ویور است. پرسش اصلی این پژوهش این است که احساس امنیت چه تأثیری بر اعتماد اجتماعی شهروندان شهر بیرجند دارد؟ روش پژوهش پیمایشی است و کلیۀ شهروندان 15 تا 65 سال ساکن شهر بیرجند جامعۀ آماری آن را تشکیل می‌دهند. حجم نمونه 384 نفر بوده که به روش نمونه‌گیری ترکیبی اجراشده است. یافته‌ها، بیانگر آن است که 6/50 شهروندان بیرجندی اعتماد اجتماعی کمی نسبت به عموم مردم و نهادهای سیاسی، اقتصادی، آموزشی، مذهبی و عمومی دارند. در مجموع میزان اعتماد اجتماعی پایین‌تر از حد متوسط است و مقایسۀ شاخص‌های اعتماد اجتماعی نشان می‌دهد که میزان اعتماد بین‌شخصی افراد نمونۀ تحقیق بیش‌تر از اعتماد تعمیم‌یافته و اعتماد نهادی است. یافته‌های تحقیق بیانگر همبستگی مثبت و معنادار بین احساس امنیت و ابعاد سه‌گانۀ آن با اعتماد اجتماعی در بین شهروندان شهر بیرجند است. علاوه بر این، یافته‌ها نشان می‌دهد بین متغیرهای جنسیت، سطح تحصیلات و وضعیت تأهل رابطۀ مستقیم و معنادار و بین سن با اعتماد اجتماعی رابطۀ منفی و معکوسی وجود دارد. از سوی دیگر بین درآمد ماهانه با اعتماد اجتماعی رابطۀ معناداری وجود ندارد. براساس تحلیل رگرسیون چند متغیری ضریب تعیین، متغیرهای مستقل و اعتماد اجتماعی نهادی نشان می‌دهد که متغیرهای مزبور حدود 37 درصد تغییرات آن را تبیین و پیش‌بینی می‌کنند و ضریب تعیین متغیرهای مستقل و اعتماد تعمیم‌یافته نیز نشان می‌دهد حدود 46 درصد تغییرات آن توسط متغیرهای وارد شده در مدل قابل تبیین و پیش‌بینی است. همچنین، براساس نتایج تحلیل مسیر اولین متغیری که بیشترین تأثیر را بر اعتماد اجتماعی دارد «احساس امنیت سیاسی» است.

Keywords

• اعتماد اجتماعی
• اعتماد بین‌شخصی
• اعتماد تعمیم‌یافته
• اعتماد نهادی
• احساس امنیت