سیاست علم و فناوری (Mar 2008)
مهندسی مجدد سیستم ملی پژوهش و نوآوری سلامت ایران مبتنی بر روشهای ابتکاری
Abstract
در سالیان اخیر مهندسی مجدد فرایندهای کاری1 در ایران با جلب نظر بسیاری از سازمانهای دولتی و خصوصی، مدیران این سازمانها را برای رسیدن به نتایج شگرف آن به تخصیص منابع تشویق کردهاست. اما مطالعات انجام شده روی این پروژهها نشان میدهد بسیاری از آنها به بهبود فرایندهایی اساساً غیرضروری پرداخته‌اند؛ یا از کنار فرایندهایی گذشتهاند که برای تحقق مأموریتهای نه چندان روشن سازمانها حیاتی‌اند. براساس این مشاهدات مهندسی مجدد کلان فرایندهای سازمانها با نگاه توأم به اهداف و مأموریتهای آن، در اجرای موفقیتآمیز طرحهای مهندسی مجدد میتواند نقش اساسی داشته باشد. در واقع احیای فرایندهایی که تحقق اهداف را امکانپذیر ساخته و حذف فرایندهایی بدون ارتباط بنیادی با مأموریتهای سازمانها، بیشتر با روح مهندسی مجدد سازگار است. در این مقاله به مهندسی مجدد در سطح کلان سیستم ملی پژوهش و نوآوری سلامت ایران به عنوان یکی از سیستمهای حیاتی کشور و بخش بهداشت پرداخته می‌شود. باتوجه به مطالعات انجام شده بخشهایی از این سیستم به صورت منفک از هم در حال فعالیت بوده و بخشهای مهم دیگری از آن هنوز مورد توجه قرار نگرفته است. این امر بیش از هرچیز ناشی از حاکم بودن نگرش وظیفهای به این سیستم است که جایگزینی آن با دیدگاه فرایند محور (با رعایت مجدانه همراستایی فرایندها با مأموریت و اهداف سیستم) ضروری به نظر می‌رسد. در این بازطراحی، از روشهای ابتکاری به عنوان بخشی از هنر معماری سیستم استفاده شده است.
