ODRĘBNOŚĆ JĘZYKOWA MAŁYCH GRUP ETNICZNYCH I JEJ ROLA W PROCESACH WALKI O UZNANIE ORAZ POLITYCE TOŻSAMOŚCI. ANALIZA PORÓWNAWCZA SYTUACJI RUSINÓW KARPACKICH I ŚLĄZAKÓW

Abstract

Dla grup etnicznych walczących o uznanie, nieposiadających własnego państwa standaryzacja języka, udo- wodnienie jego odrębności, działania na rzecz jego zachowania, a także obecności w sferze publicznej są niejednokrotnie poważnym wyzwaniem. Często procesy te spotykają się ze sprzeciwem różnych aktorów spo- łecznych zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz grupy. W przypadku braku własnego państwa, zapewniającego instytucjonalne wsparcie tych działań, znacznie większa jest odpowiedzialność etnicznych liderów. Artykuł oparty jest na wynikach badań empirycznych prowadzonych wśród liderów etnicznych. Przedstawia rolę ję- zyka jako klucza do definiowania odrębnego statusu grupy oraz sposób jego wykorzystania w walce o uznanie i w polityce tożsamości dwóch grup etnicznych walczących o zmianę statusu grupy i prawne upodmiotowienie: Rusinów Karpackich i Ślązaków. Analizuje w perspektywie porównawczej przebieg dyskusji przeciwników i zwolenników nadania grupowym etnolektom statusu odrębnego języka. Konieczność udowodnienia odrębności języka jest bowiem w przypadku obu analizowanych grup jednym z warunków prawnego uznania.

Keywords

• etniczność, polityka tożsamości, języki mniejszości, walka o uznanie, Ślązacy, Rusini Karpaccy