İşitme Engelliler İlkokullarında Kullanılan Türkçe Kitaplarındaki Etkinliklerin Görsel Okuryazarlık Becerileri Açısından İncelenmesi

Abstract

Bilimsel dayanaklarla doğruluğu kanıtlanmamış olmakla beraber, işitme yetersizliği olan bireylerin bir kısmının görsel bir dil olan işaret dili kullanmasına veya işitsel bilgiye nazaran görsel bilgiyi tercih etmesinden dolayı onların görsel öğreniciler oldukları düşünülür. Çağımızda ise, görsel okuryazarlık becerileri her eğitim kademesindeki birey için önemli bir beceri alanıdır. Bu sebeple, bu araştırmanın amacı 2018 Türkçe öğretim programındaki (1. sınıflar) görsel okuryazarlık beceri alanına ait olduğu düşünülen kazanımlarının belirlenmesi ve belirlenen kazanımlarla ilişkili etkinliklerin işitme engelliler ilkokullarında kullanılan Türkçe ders kitaplarında yer alma durumunun incelenmesi olarak belirlenmiştir. Çalışmanın verileri doküman incelemesi yoluyla elde edilmiş, kategorik kodlama matrisi kullanılarak analiz edilmiştir. İlkokul Türkçe 1 kitabında görsel okuryazarlık becerileriyle ilişkili 43 etkinlik, işitme engelli öğrenciler için hazırlanan Türkçe yardımcı ders kitabında ise 106 etkinlik tespit edilmiştir. Çalışmada işitme yetersizliği olan öğrenciler için hazırlanan yardımcı ders kitabının görsel okuryazarlık beceriyle ilişkili etkinlikler açısından zengin olduğu tespit edilmiştir. Fakat işitme engelli öğrenciler için hazırlanan Türkçe 1 yardımcı ders kitabında dinleme boyutuna ait kazanımlara ilişkin etkinliklerin bulunmadığı araştırma sonunda önemli bir eksiklik olarak tespit edilmiştir. Çalışma sonunda Türkçe ders ve etkinlik kitaplarında dil ve dile ait tüm boyutlarının bütüncül bir şekilde ele alınması ve görsel okuryazarlık becerilerinin dile ait tüm boyutlarda desteklenmesi yönünde öneriler geliştirilmiştir.

Keywords

• görsel okuryazarlık
• işitme yetersizliği olan çocuklar
• türkçe öğretim programı