بررسی باقی‌مانده آفت‌کش‌ها در انگور و آبمیوه انگور در ایران: یک مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز

Abstract

زمینه و اهداف: بررسی وضعیت باقی‌مانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی امری مهم در راستای تضمین سلامت جامعه می‌‌باشد. مطالعه‌ حاضر با هدف بررسی غلظت باقی‌مانده آفت‌کش‌ها در انگور و آبمیوه انگور در کشور در بازه‌ی زمانی سال 2000 تا آخر اکتبر 2022 میلادی انجام شد. مواد و روش‌ها: با جست و جوی کلمات کلیدی فارسی و انگلیسی در پایگاه‌های علمی Web of Science،PubMed، Scopus وGoogle Scholar، در بازه‌ی زمانی 2000 تا 2022 میلادی مطالعات مرتبط انتخاب شدند. پس از بررسی 396 مطالعه، 11 مطالعه انتخاب شدند. از نرم‌افزار Comprehensive Meta-Analysis جهت انجام متاآنالیز استفاده شد. به دلیل ناهمگنی داده‌های مطالعات وارد شده به پژوهش، مدل اثرات تصادفی برای تحلیل داده‌ها اتخاذ شد. رعایت ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل انجام پژوهش مورد نظر قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت باقی‌مانده‌ی دیازینون، اتیون، کلرپیریفوس، مالاتیون و اکسی دیمتون متیل در محصول انگور به ترتیب 3، 4/4، 3/4، 2/5 و 518/5 برابر بیشینه حد مجاز باقی‌مانده‌ی این آفت‌کش‌ها در محصول انگور بود. میانگین غلظت باقی‌مانده‌ی سایر آفت‌کش‌های مورد بررسی کمتر از حد بیشینه باقی‌مانده‌ی آنها در محصول انگور بود. در رابطه با آبمیوه انگور نیز میانگین غلظت تمام آفت‌کش‌ها‌ی مورد بررسی از حد بیشینه مجاز باقی‌مانده‌ی آنها کمتر بود. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه میانگین غلظت پنج آفت‌کش در محصول انگور بیشتر از حد مجاز بود، برای کاهش باقی‌مانده سموم و تضمین کیفیت محصولات انگور و مشتقات آن، بهبود روش‌های سم‌پاشی و رعایت دوره کارنس محصولات توصیه می‌شود.

Keywords

• باقی‌مانده‌ی آفت‌کش، انگور، بهداشت مواد غذایی، عامل خطر محیطی، ایران