Journal of Agricultural Science and Sustainable Production (Dec 2019)
تحلیل توانمندی‌ها و تنگناهای بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی در راستای پایداری
Abstract
کشاورزی پایدار سه هدف عمده سلامت زیست محیطی، سود دهی اقتصادی و برابری اجتماعی و اقتصادی را دنبال میکند و در دراز مدت کیفیت محیط و منابع طبیعی را ارتقا میدهد. برای اینکه کشاورزی در جهت توسعه پایدار سوق پیدا میکند، باید مفاهیم و جزئیات آن در بخش کشاورزی به طور عملی و واقعی معنا پیدا کند که این امر از طریق مطالعات مطلوب و شناخت پتانسیلها و محدودیتها در مناطق مختلف، قابل دستیابی است. شناسایی استراتژیها در بخش کشاورزی جهت مقابله با تهدیدات و رفع نقاط ضعف و از طرفی تقویت سیستم و استفاده از فرصتها ضروری است. در این مقاله هدف بر آن است تا توانمندی و تنگناهای بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی در راستای پایداری با استفاده از مدل SWOT مورد سنجش قرار گیرد. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر مبنای ماهیت، از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان و متخصصان تشکیل میدهند که در زمینههای کشاورزی دارای دانش و تجربه کافی بودند. به منظور انتخاب نمونه آماری از روش نمونهگیری غیر احتمالی و هدفمند استفاده گردید. نتایج نشان داد که از بین نقاط قوت «وجود ظرفیت مناسب توسعه کشاورزی در استان در جهت پایداری» با وزنی برابر 95/3 و «وجود تنوع پوشش گیاهی در منطقه» با وزنی برابر با 67/3 مهمترین نقاط قوت و از بین نقاط ضعف «عدم نظارت کافی بر تخصیص و بهرهبرداری بیش از حد از منابع آب» با وزنی برابر با 17/4 و «کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی در منطقه» با وزنی برابر 07/4 مهمترین نقاط ضعف جهت توسعه بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی شناخته شدند. همچنین از بین فرصتها «اولویت کشاورزی از منظر امنیت غذایی در برنامه ملی» با وزنی برابر 4 و « امکان بهرهگیری از کمکهای فنی و مشاورهای ملی و بینالمللی» با وزنی برابر با 97/3 مهمترین فرصت و از بین تهدیدها « افزایش احتمال وقوع خشکسالی» با وزنی برابر با 90/4 و « کاهش جمعیت فعال در بخش کشاورزی در مناطق روستایی» با وزنی برابر با 02/4 مهمترین تهدیدها جهت توسعه بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی در راستای پایداری شناخته شدند. نتایج حاصل از ماتریسهای ارزیابی عوامل داخلی و خارجی نشان داد که با توجه به امتیاز نهایی کلی بدست آمده برای عوامل داخلی و خارجی راهبردهای توسعه کشاورزی استان آذربایجانشرقی، راهبرد بازنگری میباشد.
