تأثیر محلول‌پاشی نیتروژن بر عملکرد کلزا (Brassica napus L.) و شاخص‌های کارایی جذب و مصرف نیتروژن در تاریخ‌های مختلف کاشت

Abstract

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و محلول‌پاشی نیتروژن برعملکرد و کارایی مصرف نیتروژن در کلزا، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خُرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 93- 1392 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان انجام شد. تیمار‌های آزمایشی شامل تاریخ کاشت (6‌آذر، 26‌آذر و 9‌دی) به‌عنوان فاکتور اصلی و محلول‌پاشی نیتروژن از منبع اوره با غلظت پنج‌درصد در سه زمان روزت، غنچه‌دهی و گل‌دهی به‌همراه یک تیمار شاهد (بدون محلول‌پاشی) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج به‌دست آمده نشان‌داد که تأخیر در کاشت موجب کاهش صفات مورد‌بررسی به‌جز درصد نیتروژن دانه و کل بوته گردید. بالاترین میزان عملکرد دانه (6/3406‌کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (1481‌کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (17297‌کیلوگرم در هکتار)، کارایی زراعی استفاده از نیتروژن (29/13کیلوگرم بر کیلوگرم)، میزان جذب نیتروژن (80/223‌کیلوگرم در هکتار)، کارایی مصرف نیتروژن (88/14‌کیلوگرم بر کیلوگرم)، میزان روغن دانه (06/44‌درصد) و شاخص برداشت نیتروژن (9/51‌درصد) از تاریخ کاشت اول به‌دست آمد. افزون بر این، محلول‌پاشی در زمان غنچه‌دهی و گل‌دهی میزان جذب نیتروژن، شاخص برداشت نیتروژن، کارایی زراعی استفاده از نیتروژن، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و عملکرد روغن را به‌طور معنی‌داری افزایش دادند. در مجموع می‌توان بیان کرد که تاریخ کاشت اویل آذر‌ماه و محلول‌پاشی در مراحل غنچه‌دهی و گل‌دهی کلزا تیمار برتر در آزمایش حاضر بودند.

Keywords

• تنش گرما
• شاخص برداشت نیتروژن
• عملکرد دانه
• کلزا