Statüleri ve Mahiyetleri Açısından Osmanlı Ekonomisinde Büyük Çiftlikler (18. Yüzyıl)

Abstract

Osmanlı imparatorluğunun iktisadi yapısı ağırlıklı olarak toprak üzerine inşa edilmiştir. Bu yapıda tarım ve hayvancılık genelde tımar düzeni içinde faaliyet gösterirken bu alanda kendi yatırımlarını yapmak isteyen özel girişimci kesimler de boy göstermişlerdir. Bu sivil gruplardan birisi de büyük çiftlik sahibi sermayedarlardır.Bu makale, 18. yüzyılda Osmanlı coğrafyasında tarımsal ve hayvansal üretimin güçlü temsilcilerinden biri olan büyük çiftliklerin girişken sahiplerini ve onların çiftlik ünitelerinin genel niteliklerini incelemektedir. Çalışma, büyük çiftliklerin çalışanlarını, gelir ve giderlerini değerlendirmekte ve bu perspektiften genel üretim- tüketim düzeninin işleyişine katkılarını irdelemektedir. Makalede sınırları, sahipleri, statüleri, işlevleri belirlenebilmiş çiftlikler ele alınmaktadır ve çift ile sürülen küçük zirai alanları içeren, ticari olarak büyümeye müsait olmayan örnekler araştırmaya dâhil edilmemiştir. Araştırmanın ilgilendiği çiftlikler finansal olarak genişlemeye dönük faaliyetler içinde olan ve kâr amacı güden özerk ve özel olanlardır. Çalışmanın arşiv kaynakları Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde yer alan belgelerdir.

Keywords

• ottoman
• early modern history
• big farms
• structures
• osmanlı
• yeniçağ
• büyük çiftlikler
• i̇çyapılar