پژوهش های کاربردی در گیاهپزشکی (Sep 2024)
کنترل زیستی بیماری سپتوریوز برگی گندم با استفاده از جدایه های Trichoderma
Abstract
طی دو دهه گذشته، امکان کنترل زیستی بیماری سپتوریوز برگی گندم ناشی از Zymoseptoria tritici، به عنوان یک جایگزین قابل اطمینان و ایمن برای روش کنترل شیمیایی در حال ارزیابی است. جنس Trichoderma دربرگیرنده تعداد زیادی عوامل کنترل زیستی است که به طور گسترده علیه بیماری های گیاهی در سراسر جهان استفاده می شوند. گونه های Trichoderma در کنار کنترل مستقیم بیمارگرهای گیاهی، ویژگی های مفید دیگری نیز برای میزبان های گیاهی خود فراهم می آورند. این پژوهش، با هدف ارزیابی اثر چند جدایه آنتاگونیست دارای پتانسیل اندوفیتی قارچ Trichoderma در کنترل بیماری سپتوریوز برگی گندم رقم تیرگان در شرایط گلخانه ای انجام شده است. جدایه های آنتاگونیست Trichoderma به دو روش تیمار بذری در زمان کاشت، و پاشش روی گیاه 72 ساعت پیش از مایه زنی با جدایه بیمارگر، استفاده شدند. شدت بیماری سپتوریوز برگی، 21 روز پس از مایه زنی با Z. tritici IPO323 محاسبه گردید. پیش تیمار رقم حساس گندم با جدایه های کنترل زیستی Trichoderma به طور معنی داری (α = 0/01) شدت بیماری را کاهش داد؛ که در این بین، جدایه T. harzianum AS12-2 با کاهش به ترتیب 12/80 و 71/77 درصدی سطح نکروز برگ و پوشش پیکنیدیومی، میانگین بیشترین درصد بازدارندگی از سپتوریوز برگی را در هر دو روش کاربرد به خود اختصاص داده است. براساس نتایج این پژوهش جدایه های Trichoderma به عنوان جایگزین/مکمل های ایمن قارچ کش های شیمیایی، ظرفیت بالایی برای گنجانده شدن در برنامه های مدیریت تلفیقی بیماری سپتوریوز برگی گندم دارند.
Keywords