توسعه فضاهای پیراشهری (Nov 2022)
تبیین اثرات بنیان های گردشگری طبیعی در توسعه مقاصد پیراشهری(مورد: منطقه ونایی شهرستان بروجرد)
Abstract
گردشگری مبتنی بر طبیعت، یک الگوی فضایی از گردشگری در عصر پسامدرن و شکلدهنده متنی فضایی است که خوانش آن در پیرامون سفر به نقاط طبیعی (ساحل، جنگل، کوه، چشمه و..) با انگیزههای متفاوت از سوی گردشگران صورت میگیرد. در این میان اثرات بنیانهای گردشگری طبیعی حاکم بر محیط میتواند منجر به توسعه فضاهای پیراشهری اطراف شهرهای بزرگ گردد که اغلب با تبدیل‌شدن روستا به شهر نمود عینی پیدا میکند. بدینسان، مقاله حاضر باهدف تبیین اثرات بنیانهای گردشگری طبیعی در توسعه مقاصد گردشگری پیراشهری منطقه ونایی که در 12 کیلومتری شهرستان بروجرد در منطقهای کوهستانی قرارگرفته است طراحی شد. این منطقه پیراشهری از سال 1398 به دلیل توسعه در ابعاد مختلف از روستا به شهر تبدیل‌شده است. روش تحقیق از نوع کاربردی، و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش را دو گروه تشکیل میدادند دسته اول: ساکنین منطقه به تعداد 4649 نفر و دسته دوم گردشگران ورودی به ونایی بودند که درنهایت پس از انجام نمونهگیری، حجم نمونه به تعداد 380 نفر تعیین شد. ابزار جمع‌آوری داده-ها، پرسشنامهای متشکل از 53 گویه و در چهار بعد بنیانهای اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و مدیریتی بودند که روایی و پایایی آن در همه ابعاد بالاتر از 7/0 به دست آمد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر در نرمافزار SPSS26 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که منطقه ونایی از نظر بنیانهای گردشگری طبیعی در وضعیت نسبتاً مطلوب قرار دارد. 10 متغیر مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، فرصتهای سرمایهگذاری، کشف فرصتهای اقتصادی جدید، موقعیت جغرافیایی، موقعیت فضایی، خدمات تبلیغاتی و بازاریابی، متغیر کالبدی، فرصتهای ارتباطی، و فرصتهای خدماتی با 99 درصد اطمینان رابطه مثبت و معناداری با توسعه مقاصد گردشگری پیراشهری بروجرد دارند. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که 7/96 درصد تغییرات توسعه مقاصد گردشگری در منطقه ونایی توسط 5 متغیر (فرصتهای سرمایهگذاری، موقعیت فضایی، مشارکت اجتماعی، خدمات تبلیغاتی و بازاریابی و متغیر کالبدی) پیش‌بینی و تبیین می‌شود. در این میان الگوی علّی به‌دست‌آمده از تبیین اثرات نشان داد به ترتیب بنیانهای مدیریتی، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی دارای بیشترین اثرات مستقیم و غیرمستقیم بر توسعه مقاصد گردشگری پیراشهری (منطقه ونایی) بروجرد هستند.
