Kocatepe İslami İlimler Dergisi (Dec 2024)
Brezilya’da Örgün Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi
Abstract
Din eğitimi alanında her ülkenin sahip olduğu tecrübe kendine özgüdür. Bu çalışma, kendi tarihî birikimini dikkate alarak Brezilya’da örgün eğitim kurumlarında din eğitiminin süreç içinde nasıl bir dönüşüm geçirdiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Din eğitimi sahasının başat aktörlerinin kimler olduğu; bugün gelinen noktada bu alandaki uygulamaların hangi özellikleriyle öne çıktığı ve konunun güncel olarak tartışılmaya devam eden boyutları araştırma kapsamında ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmada doküman analizi ve literatür tarama yöntemlerinden yararlanılmıştır. Konuya dair Türkçe yayımlanmış müstakil bir çalışmaya rastlanmadığından metnin oluşturulmasında daha çok Brezilya’da yayımlanmış resmî dokümanlarla yabancı dilde yazılmış akademik kaynaklara müracaat edilmiştir. Çalışmada öncelikle Brezilya’daki din-devlet ilişkisi ile genel eğitim sistemi hakkında bilgi verilmiştir. Ardından din eğitiminin tarihsel arka planı ile hukukî dayanaklarına değinilmiştir. Din eğitimiyle ilişkili güncel konular daha çok devlet okulları ve özel okullarda din eğitimi, din eğitimi yaklaşımları ve öğretmen yetiştirme başlıkları altında ele alınmıştır. Son olarak da Brezilya’da örgün din eğitimi alanındaki güncel tartışmalara temas edilmiştir. Araştırmada federal bir anlayışla yönetilen Brezilya’da din eğitimi yaklaşım ve uygulamalarında eyaletler arasında ciddi farklar olduğu tespit edilmiştir. Süreç içinde ortak anlayış geliştirmek için girişimlerde bulunulduğu, Daimî Ulusal Din Eğitimi Forumu (FONAPER)’nun etkin bir aktör olarak süreçte yer aldığı ve 2018 yılında son şekli verilen Ulusal Müfredat Ortak Tabanı (BNCC) ile tüm öğretim alanlarıyla birlikte din eğitiminde de ortak bir çerçeve oluşturulmaya çalışıldığı belirlenmiştir. Bütün bu çabalara rağmen teorik kurgunun pratiğe yansıtılmasında halen sorunlar olduğu ve yerel düzeyde din eğitimi alanında farklı yaklaşımlara dayalı uygulamaların devam ettiği görülmüştür. Buna ilaveten Brezilya’da Katolik Kilise’nin din eğitimi alanında halen belirleyici bir rol oynadığı ve din eğitimiyle ilişkili güncel tartışmaların ağırlıklı olarak bu noktada yoğunlaştığı; çokkültürlü toplum yapısı ve laiklik anlayışının bir sonucu olarak din eğitiminde mezhep merkezli bir yaklaşımdan fenomenolojik bir yaklaşıma doğru bir değişimin yaşandığı tespit edilmiştir.
Keywords
