Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Jan 2025)
GÜNCEL YARGI KARARLARI IŞIĞINDA EVLENME YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASINDA MİLLİ GÜVENLİK VE KAMU DÜZENİ KAVRAMLARININ İDARENİN TAKDİR YETKİSİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Abstract
Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılmasında idarenin takdir yetkisinin sınırları kesin bir biçimde çizilememektedir. İdarenin takdir yetkisinin sınırlarının belirlenmesi hukuki öngörülebilirlik açısından önem arz etmektedir. Hukuki öngörülebilirlik, demokratik bir toplumda, bireylere vatandaşlık kazanabilmeleri için hangi koşulların ve kriterlerin geçerli olduğunu net bir şekilde sunarak, bu bireylerin haklarının korunmasını sağlar. İyi tanımlanmış sınırlar olmadan, takdir yetkisinin kullanımı keyfi kararlarla sonuçlanabilir ve bu da bireylerin haklarını ihlal edebilir. İdarenin takdir yetkisinin önem arz ettiği alanlardan birisi evlilik yoluyla vatandaşlığın kazanılmasıdır. Türkiye’de, birçok ülkede olduğu gibi, bir vatandaşla evlenmek, yabancı eşe doğrudan vatandaşlık kazandırmaz. Bunun yerine, idare, vatandaşlığa alınma kararını vermeden önce her durumu kişi özelinde çeşitli unsurları gözeterek değerlendirmektedir. Bu unsurların başında milli güvenlik ve kamu düzeni kavramları gelmektedir. Kamu düzeni ve milli güvenlik gibi belirsiz kavramlar üzerinde idarenin takdir yetkisini kullanması öngörülebilirliğe engel teşkil edebilmektedir. Bu çalışmada, özellikle milli güvenlik ve kamu düzeni kavramlarına odaklanarak, evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı kazanımı bağlamında idarenin takdir yetkisinin sınırlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Türk hukuk doktrininde bu kavramların sınırlarına ilişkin çeşitli görüşler olsa da yargı mercilerinin idari kararları incelerken dikkate aldığı özel kriterler konusunda literatürde belirgin bir boşluk bulunmaktadır. Bu kriterlerin anlaşılması, idarenin takdir yetkisinin sınırlarının şekillendirilmesinde kritik bir rol oynadığı için hayati öneme sahiptir. Bu çalışmada, milli güvenlik ve kamu düzeni ile ilgili davalarda yargı mercilerinin kullandığı kriterler incelenerek evlenme yoluyla vatandaşlığın kazanılmasında idarenin takdir yetkisi irdelenmektedir.
Keywords
