مدیریت آب و آبیاری (Sep 2023)
بررسی جایگاه زنان در مدیریت منابع آب (رویکردی تطبیقی به اسناد توسعه پایدار سازمان ملل)
Abstract
در سراسر جهان، زنان به‌دلیل مسئولیت تأمین غذا، آب و سوخت بیش‌تر به منابع طبیعی وابسته هستند به همین علت تغییرات اقلیمی و به‌دنبال آن کاهش منابع آب زنان را به‌طور ویژهای تحت تأثیر قرار می‌دهد. از دیدگاه تحقیقات جهانی و اسناد سازمان ملل، زنان یکی از ارکان توسعه و کلید موفقیت سیاست‌های آب هستند. این مهم در اسناد توسعه پایدار سازمان ملل برجسته شده است. در برنامه‌های توسعه ایران در طی سالیان گذشته با وجود اشاره به اهمیت مشارکت زنان و نقش زنان در فرایند توسعه، شاهد برنامه مشخصی راجع به نقش زنان در توسعه پایدار آب نیستیم. تنها در آیین‌نامه ماده ۱۷ برنامه چهارم توسعه به نقش زنان در مدیریت منابع آب اشاره شده است، اما هیچگاه برنامه مشخصی برای مشارکت و مداخله زنان در حوزه آب تدوین نشده است. این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی اسناد توسعه سازمان ملل و تحلیل تطبیقی این اسناد با برنامه‌های اول تا ششم توسعه و با این هدف صورت گرفت تا مشخص شود که برنامه‌نویسان چه رویکرد و نگرشی درباره توانمندسازی زنان در حوزه منابع آب دارند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در برنامه‌های توسعه کشور توجه به جایگاه و نقش زنان در مدیریت منابع آب کشور به‌عنوان هم آسیب‌دیدگان و هم سیاست‌گذاران بحران آب کشور مغفول باقی‌مانده است. لذا پیشنهاد می‌شود برنامه‌نویسان توسعه در مدیریت منابع آب به توانمندسازی و مشارکت زنان توجه ویژهای داشته باشند و عقب‌ماندگی‌های این بخش را جبران کنند.
Keywords
