تحقیقات تاریخ اجتماعی (Apr 2017)
تحلیل فرهنگی و تاریخی از وضع خوراک و پوشاک در هورامانِ دورۀ قاجار و پهلوی اول (با استفاده دیوان ملا حسن دزلی)
Abstract
هورامان با جغرافیای کوهستانی و صعب‌العبور و با مردمانی که طریقۀ زندگی آن‌ها همواره همچون راز بوده، در مطالعات تاریخ محلی، تاریخ اجتماعی، قوم‌نگاری و مردم‌شناسی محل توجه پژوهشگران قرار گرفته است. هر‌گاه سخن از زندگی اجتماعی قومی به میان می‌آید تقریباً هیچ داده تاریخی از وضع زیست آن‌ها در دست نیست، ادبیات مکتوب و شفاهی میتواند رهیافتی برای بررسی و تحلیل تاریخ اجتماعی و واکاوی زندگی اجتماعی ارائه دهد. در این نوع پژوهشها، بدون مراجعه به منابع غیرتاریخ‌نگارانه به ویژه ادبیات، بحث از زندگی اجتماعی ممکن نیست. پرسش این مقاله آن است که وضعیتِ زیست مردم هورامان در دورۀ قاجار و پهلوی اوّل چگونه بوده است؟ این مقاله میکوشد با خوانش متن دیوان ملا‌حسن‌دزلی، تحلیل فرهنگی-تاریخی از وضعیتِ زیستِ مردم هورامان در دورۀ قاجار و پهلوی اوّل ارائه دهد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته و ابتدا دادهها و اطلاعات مرتبط با واژگان خوراک و پوشاک را از متن دیوان استخراج و سپس با طبقهبندی انواع خوراک و پوشاک، اوضاع فرهنگی، شیوۀ زیست و زندگی روزانۀ مردم هورامان، در دورۀ مذکور را ارزیابی کرده است. یافته‌ها نشام می‌دهد مردم هورامان در این دوره به‌رغم تنوع خوراک و پوشاک، برخوردار از گونه‌های مختلف آن نبودند و میان بودها و باید‌ها فاصله دیده می‌شد.
Keywords
