Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2005)
TÜRK ŞAMANİZMİNİN KAYNAĞINA DOĞRU
Abstract
Doğu ve BatıSibirya’da, aynızamanda Orta Asya Türkleri arasında “Kamlık”olarak da bilinen Türk Şamanizm’i, ilgili akademisyenler ve akademik saha araştırmacılarıtarafından yürütülen çalışmalarla günden güne açıklık kazanmaktadır. Sosyal antropologlar, sosyologlar ve folklor uzmanları, Türk Şamanizm’inin bir din mi, yoksa kökü tarihin derinliklerine kadar inen bir kültür mirasımıolduğuna henüz kesin bir karar verememiştir. Doğu ve BatıSibirya ve Orta Asya Türk devlet ve topluluklarıarasında yaşayan Türk’e has belirli bir Türk Şamanizm’ini tespit etmek oldukça zor bir iştir. Uluhan Örüs Lena nehrinin kıyılarından tutun da, Sibirya’nın derin ve karanlık taygalarında ormanlarında yaşayan Türklerden tutun da, yeni kurulmuşOrta Asya Türk Cumhuriyetlerinde yer alan yüksek dağlık bölgelerde yaşayan Türkler arasında yaşatılan Türk Şamanizm’i bir birinden farklılıklar gösterir. Bugün, Rusya’da, İskandinav ülkelerinde, Macaristan’da, Türkiye’de ve hatta Amerika’da konu ile ilgilenen Üniversitelerin akademisyenleri ve bilimsel saha araştırmacıları Şamanizm üzerine çalışmalarınıdevam ettiriyorlar. Bu konu üzerinde çalışanlar sözü edilen meseleyle ilgili herhangi bir kesin sonuca henüz varamamışlardır. Şamanizm’le ilgili bilimsel araştırmalar, Doğu ve batıSibirya, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve bu bölgelere yakın yerlerde hala devam etmektedir. 1990 yılından beri Saha Sire Yakutistan , Çuvaşistan ve yeni kurulan Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde Türk Şamanizm’i ile ilgili sürdürmekte olduğumuz saha araştırmalarımızın sonucuna dayanarak “Türk Şamanizm’i” nin bir “Türk Dini” olduğunu söylememiz mümkün olmasa da, Türk Şamanizm’inin, tarihi Türk Kültürünün belkemiği olduğunu terennüm etmemiz mümkün görünmektedir.
