Plon i jakość nasion nagietka lekarskiego (Calendula officinalis L.) w zależności od zagęszczenia roślin w łanie

Abstract

W doświadczeniu polowym (lata 2011–2013) określano wpływ zróżnicowanego zagęszczenia roślin (20, 40, 60, 80 i 100 szt·m-2) oraz rozstawy rzędów (25 i 40 cm) na wysokość i jakość plonu nasion dwóch odmian nagietka lekarskiego. Cechy morfologiczne roślin nagietka lekarskiego i elementy struktury plonu zależały głównie od warunków pogodowych w latach badań, zagęszczenia roślin oraz cech odmianowych, natomiast w niewielkim stopniu od rozstawy rzędów. Największy plon nasion (1895 kg·ha-1) oraz największą wydajność tłuszczu surowego (400 kg·ha-1) uzyskano w 2013 r., kiedy największe opady wystąpiły podczas intensywnego wzrostu roślin, a najmniejsze te wskaźniki odnotowano w 2012 r. (1515 kg·ha-1 nasion i 297 kg·ha-1 tłuszczu), który charakteryzował się najmniejszymi opadami w sezonie wegetacyjnym. Wzrastające zagęszczenie roślin powodowało zwiększenie wysokości roślin, ale jednocześnie zmniejszenie liczby koszyczków kwiatowych na roślinie oraz masy tysiąca nasion. Największe plony nasion obydwu odmian nagietka zapewniło zagęszczenie 60 roślin·m-2. Zawartość i jakość tłuszczu w największym stopniu różnicował przebieg pogody podczas formowania nasion. Korzystne warunki wodne w połączeniu z umiarkowanymi temperaturami sprzyjały gromadzeniu tłuszczu surowego oraz izomerów kwasu linolenowego (CLNA). Jakość nasion badanych odmian była zróżnicowana: nasiona ‘Orange King’ charakteryzowały się większą zawartością tłuszczu (21,1%), a odmiany ‘Tokaj’ – większym udziałem CLNA (49,97%). Rozstawa rzędów i zagęszczenie roślin nie miały wpływu na skład chemiczny nasion.

Keywords

• odmiana
• rozstawa rzędów
• wydajność tłuszczu
• kwasy tłuszczowe
• kwas nagietkowy