بررسی و نقد کتاب مقدمه‌ای بر زبان‌شناسی شناختی

Abstract

این مقاله با هدف بررسی و نقد کتاب مقدمه‌ای بر زبان‌شناسی شناختی، نوشتۀ اونگرر و اشمیت با ترجمۀ جهانشاه میرزابیگی (1397)، نوشته شده است. پس از بررسی متن انگلیسی کتاب مشخص شد که گرچه این کتاب یکی از منابع اصلی و شناخته‌شدۀ زبان‌شناسی شناختی است، کاستی‌هایی دارد که از میان آن‌ها می‌توان به توجه ناکافی به بنیاد‌ها و فرض‌های اساسیِ زبان‌شناسی شناختی، جهانی‌های زبان، تنوع زبانی از دیدگاه زبان‌شناسی شناختی، و بدن‌مندی و شالودۀ جسمانی زبان و شناخت اشاره کرد. هم‌چنین، هرچند دربارۀ برخی از مباحث مطرح‌شده در معناشناسی شناختی هم‌چون استعاره، مجاز، طرح‌واره‌های انگاره‌ای، و آمیختگی مفهومی به‌خوبی بحث شده است، به برخی از مباحث آن هم‌چون نیروپویایی چندان توجه نشده است. پس از بررسی ترجمۀ اثر، کاستی‌ها و ایرادهایی در آن مشاهده شد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: معادل‌گزینی‌های نامناسب برخی اصطلاحات تخصصی و گاه غیرتخصصی، اشکالات چشم‌گیر در برگردان واژه‌ها، عبارت‌ها، و جمله‌ها به فارسی که آن‌ها را می‌توان تحت‌ عناوینِ نادرستی ترجمه، نارسایی ترجمه، و نایک‌نواختی ترجمه مطرح کرد، و اشکالات پرشمار در ارجاع‌های درون‌متنی و برون‌متنی. ازاین‌رو، پیش‌نهاد می‌شود که کتاب از نظر املایی، انشایی، و ترجمه‌ای بازنگری شود.

Keywords

• زبان‌شناسی شناختی
• استعاره
• مقوله‌بندی
• طرح‌وارۀ انگاره‌ای
• آمیختگی مفهومی